کلینیک فوق تخصصی دکتر منشادی خدمات درمانی را مطابق با استانداردهای جهانی به بیماران ارائه میدهد. کلینیک فوق تخصصی دکتر منشادی ندولهای تیروئید را بهصورت دقیق و کارآمد ارزیابی کرده و بر اساس آن بهترین برنامه درمانی را برای هر بیمار ارائه خواهد داد. مأموریت این کلینیک ارائه بالاترین کیفیت خدمات به بیماران میباشد. همچنین این مرکز بهصورت تخصصی گرههای سرطانی را از گره غیر سرطانی متمایز مینماید.
به رشد تودههای سلولی در غده تیروئید، ندول یا گره تیروئید میگویند. ممکن است بیمار، ندول خود را با لمس گردن پیدا کند، ممکن است پزشک آن را در طی معاینه فیزیکی تشخیص دهد و یا میتوان آن را ضمن تصویربرداریهای متداول (سونوگرافی، سیتی اسکن و غیره) پیدا نمود. اگر آزمایش خون بیانگر عملکرد غیرطبیعی تیروئید باشد، احتمال دارد سونوگرافی گردن تجویز شود که در پی آن در صورت وجود ندول، پزشک آن را تشخیص خواهد داد. بهطورکلی، اگر اندازه ندولها 1 سانتیمتر یا بیشتر باشد، از طریق نمونهبرداری تیروئید، بهتر است ارزیابی گردند. چرا که احتمال سرطانی بودن آنها بیشتر است. گاهیاوقات، به دلیل وجود عوامل خطر خاصی ممکن است، گرههای کمتر از یک سانتی متر نیز نمونه برداری شوند.
انواع ندولها یا گرههای تیروئید
ندولهای منفرد تیروئید معمولاً جزء یکی از چهار گروه زیر میباشند:
- کیستهای حاوی مایع.
- تومورهای منحط خوشخیم یا آدنوم.
- تومورهای خوشخیمی که بهآرامی در حال رشد میباشند.
- تومورها بدخیم که میزان آنها بسیار کم است (حدود 5 الی 10 درصد).
از آنجا که معمولاً بقیه قسمتهای غده تیروئید سالم است، معمولاً عملکرد تیروئید طبیعی است و بیماران به کمکاری یا پرکاری تیروئید مبتلا نخواهند شد.
علل ایجاد ندولهای تیروئید
عوامل بسیاری میتواند باعث ایجاد ندولهای تیروئید شود. علل شایع ندولهای تیروئید عبارتاند از:
- کمبودید: ید توسط غده تیروئید برای تولید هورمونهای تیروئیدی استفاده میشود، اما سطح پایین ید میتواند باعث ایجاد ندولهای تیروئید شود. اگر چه کمبود ید میتواند باعث ایجاد ندول تیروئید شود، اما این موضوع در امریکا شایع نیست.
- رشد بیش از حد بافت تیروئید (آدنوم): دقیقاً مشخص نیست چرا بافت تیروئید شروع به رشد بیش از حد میکند، اما میتوان آن را یکی از علتهای ایجاد ندولهای تیروئید دانست. رشد بیش از حد و غیر سرطانی بافت تیروئید ممکن است با توجه بهاندازه خود، دردسرهایی برای بیمار ایجاد کند، ازجمله ایجاد پرکاری تیروئید.
- کیستهای تیروئید: این حالت معمولاً زمانی رخ میدهد که یک آدنوم شروع به تحلیل رفتن میکند.
- التهاب مزمن تیروئید (تیروئیدت): وجود یک بیماری زمینهای میتواند در غده تیروئید ایجاد التهاب نماید، مانند بیماری هاشیموتو. معمولاً این حالت با کم کاری تیروئید در ارتباط است.
- گواتر چند گرهای یا مولتی ندولار: در این حالت در اثر اختلال غده تیروئید یا کمبود ید، غده تیروئید بزرگ میشود.
- سرطان تیروئید: فقط درصد کمی از ندولهای تیروئید سرطانی هستند. ندولهای بزرگ تیروئید که باعث ایجاد درد میشوند، بیشتر باید مورد توجه قرار گیرند.
ندولهای تیروئید معمولاً فاقد علائم مشخص هستند، اما اغلب میتوان آنها را با لمس کردن، حس نمود. اگر اندازه گره بزرگ باشد، میتوان آن را بر روی گردن مشاهده نمود. همچنین اگر گره بر نای فشار وارد کند، ممکن است باعث تنگی نفس شود.
عوامل خطر ایجاد سرطان تیروئید
هنگامی که یک ندول تیروئید تشخیص داده شود، مهم است سرطانی بودن یا نبودن آن ارزیابی شود. سرطان تیروئید رایج نیست، اما ممکن است 5 الی 10 درصد افراد مبتلا به ندول، آن را تجربه نمایند. عوامل متعددی قادرند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند. این عوامل خطر عبارتاند از:
- سابقه خانوادگی سرطان تیروئید یا سندرمهای سرطانی غده تیروئید
- سابقه تابش اشعه یا پرتوهای تصویر برداری در نواحی سر، گردن، قسمت بالای قفسه سینه
- سن کمتر از 20 سال یا بیشتر از 70 سال
- مذکر بودن افراد
- گرههایی که در حال رشد میباشند
- گرههایی که قوامشان سخت است
- بزرگ شدن گرههای لنفاوی گردن
- گرفتگی صدا
نشانهها و علائم ندولهای تیروئید
ندولهای تیروئید اغلب بدون علامت هستند و ممکن است بیمار از حضور آنها نیز آگاهی نداشته باشد. بهطور خاص، اغلب ندولهای کوچک علامت یا نشانهای ایجاد نمیکنند. با این حال، اگر ندول بزرگتر باشد، ممکن است با لمس گردن (زیر سیب آدم) بیمار متوجه وجود گرهها شود. همچنین ممکن است هنگام بلع غذاهای جامد احساس ناراحتی یا احساس فشار نماید. اگر گره سریع رشد کند یا غدد لنفاوی فرد بزرگ شود، باید بیدرنگ توسط پزشک ارزیابی گردد.
تشخیص ندول یا گره تیروئید
پزشک شرح حال کامل بیمار را جویا شده و یک معاینه فیزیکی کامل انجام خواهد داد. علائم و نشانههای مربوط به ندول تیروئید بررسی خواهند شد. گردن بیمار معاینه شده و پس از آن در حال نشسته و در حالت بلع مواد، حرکت غده تیروئید ارزیابی میگردد. ثبات، استحکام و یا تحرک ندول تیروئید بررسی میشود. بهمنظور بررسی تیروئید سونوگرافی ناحیه گردن بهترین شیوه تشخیصی میباشد. در هنگام سونوگرافی تشخیصی تیروئید، مواردی همچون اندازه، شکل، مرزها، کلسیفیکاسیون (رسوب کلسیم)، تجمع مایع و موارد دیگر ندولها و تیروئید بررسی میگردد. اگر لازم باشد با کمک سونوگرافی میتوان از تیروئید نمونه برداری (بیوپسی) نیز انجام داد. آزمایش شاخصهای متداول خون نیز مثل سطح هورمونهای تیروئید و بهخصوص هورمون محرک تیروئید (TSH) باید انجام شود.
اگر سطح tsh کمتر از میزان طبیعی باشد، این بدان معنی است که احتمالاً تیروئید شما پر کار شده است. در این حالت غده تیروئید بیش از حد هورمون تولید میکند. به کمک اسکن جذب تیروئید، مشخص میشود آیا گره شما بیش از حد فعال شده است یا نه. اگر گره بیش از حد فعال شده باشد، در تصویر اسکن روشن به نظر خواهد رسید. اگر سطح TSH طبیعی یا بالاتر از حد طبیعی باشد، ممکن است نمونه برداری تیروئید لازم باشد.
درمان ندولها یا گرههای تیروئید
تنها ۵ درصد از ندولهای تیروئید سرطانی هستند. بیشتر بیماران مبتلا به سرطان تیروئید بهخوبی به درمان پاسخ میدهند. ناحیه سرطانی باید از طریق عمل جراحی تیروئید بیمار خارج گردد. پس از آن اگر نیاز باشد بیمار تحت درمان رادیواکتیو قرار گرفته تا سلولهای سرطانی احتمالی باقی مانده، از بین بروند. برخی از ندولها حتی اگر سرطانی نباشند، بهتر است خارج گردند.
بیشتر متخصصین توصیه میکنند بهجای برداشتن بخشی از غده تیروئید، کل غده تیروئید برداشته شود و سپس هورمونهای جایگزین برای بیمار تجویز گردد. بعد از عمل و درمان تیروئید با ید رادیو اکتیو، بیماران مبتلا به سرطان تیروئید باید برای چند سال تحت نظر قرار گرفته شوند. نظارت معمول شامل آزمایشهای خون برای ارزیابی عملکرد تیروئید و یا نشانگرهای خاص وجود سرطان میباشد.
آزمایشات رادیولوژیک از جمله سونوگرافی، سیتیاسکن، اسکن ام آر آی، نیز ممکن است نیاز باشد. نوع آزمایشها به نوع تومور بستگی دارد. هنگام اسکن تیروئید، برخی از گرهها ید رادیو اکتیو بیشتری جذب میکنند، به این ندولها، گرههای “گرم” میگویند. معمولاً این گرهها سرطانی نیستند، با این حال میتوانند هورمون تیروئید بیشتری تولید نمایند و باعث پرکاری تیروئید گردند. ممکن است نیاز باشد این گرهها توسط عمل جراحی برداشته شده و یا تحت درمان ید رادیو اکتیو قرار بگیرند. اگر در داخل گرهها، مایع جمع شده باشد، به آن کیست میگویند. برای درمان گره احتمالاً پزشکان آن را تخلیه کرده و گره را تحت نظر قرار میدهند. اگر این کیستها دوباره باز گردند باید درمان تکرار شود. اگر گرهها فقط از مایع پر شده باشند، معمولاً غیر سرطانی هستند. اما اگر داخل آنها هم مایع جمع شده باشد و هم بافت جامد، ممکن است سرطانی شوند. بنابراین باید بیمار تحت درمان سرطان قرار گیرد.
