در اثر کمبود ویتامین D، کلسیم و کمبود فسفات کودکان ممکن است به بیماری ” نرمی استخوان ” مبتلا شوند. این بیماری باعث میشود استخوان نرم و شکننده شود.
کلینیک فوق تخصصی دکتر منشادی با استفاده از تخصصهای رشتههای مختلف به ارزیابی سلامت استخوانهای کودک شما میپردازد. در این مرکز مراقبتهای بهداشتی و برنامههای درمانی جامعی برای کودکان مبتلا به بیماریهای استخوان و اختلالات سوختوساز کلسیم و یا فسفر، تهیه شده است.
اکثر کودکان با زانوی پرانتزی متولد میشوند، اما این عارضه به خودی خود پس از چند سال و به موازات رشد کودک برطرف میشود. رشد غیرطبیعی استخوان یا ابتلا به بیماریهای خاصی مانند راشیتیسم (نرمی استخوان) ناشی از کمبود ویتامین D منجر به بیماری پای پرانتزی میشود .
در کلینیک فوق تخصصی دکتر منشادی فرایندهای تشخیصی بیماریهای مختلف انجام میگیرد، ازجمله: نرمی استخوان، پوکی استخوان و دیگر بیماریهای غدد. همچنین ما میتوانیم به بیمارانی که فاقد بیماریهای فوق هستند – اما میخواهند پزشک متخصص سلامت استخوان آنها را ارزیابی کند – نیز خدمتهای تخصصی ارائه میدهیم.
علل نرمی استخوان یا راشیتیسم
نرمی استخوان (راشیتیسم) میتواند نتیجه کمبود ویتامین D، کلسیم و یا فسفر در بدن یک کودک باشد.
این کمبودها ممکن است هنگامی رخ دهند که:
- ویتامین D در رژیم غذایی کم باشد و یا فرد به میزان کافی در معرض نور خورشید قرار نگیرد.
- پردازش ویتامین D در بدن طبیعی نباشد.
- بافتهای بدن در عمل به ویتامین D پاسخ ندهند.
- کلسیم یا فسفر بهاندازه کافی در رژیم غذایی وجود نداشته باشد یا بدن آنها را جذب نکند.
در موارد نادر، نرمی استخوان (راشیتیسم) میتواند در اثر اختلالات دیگری که جذب ویتامین D و یا متابولیسم کلسیم را تحت تأثیر قرار میدهند، ایجاد شود، مانند:
- مشکلات کلیوی:
- یک اختلال ارثی در کلیهها به نام” نرمی استخوان مقاوم نسبت به ویتامین D “
- اسیدوز توبولارهای کلیوی – یک اختلال کلیوی غیر ارثی است که باعث میشود کلسیم استخوانها تجزیه شود.
- نارسایی مزمن کلیهها
- دیالیز شدن کلیهها به مدت طولانی.
- بیماریهای روده کوچک که باعث سوء جذب مواد میشود.
- اختلالات کبدی یا بیماریهای لوزالمعده
- سرطانها
- مصرف برخی داروها
- مسمومیت ناشی از:
- کادمیوم
- سرب
- آلومینیوم
- تتراسایکلین تاریخ گذشته
عوامل خطر
نرمی استخوان (راشیتیسم) در کودکان 6 تا 24 ماهه شایعتر است. همچنین در کودکان آفریقاییتبار آمریکایی رایجتر است. عواملی که ممکن است شانس فرزند شما را در مبتلا شدن به نرمی استخوان افزایش دهد، عبارتاند از:
- عدم قرار گرفتن در معرض نور خورشید.
- نوزادانی که صرفاً از شیر مادر تغذیه میکنند- ویتامین D شیر مادر پایین میباشد.
- نوزادانی که از مکملهای غنیشده با ویتامین D استفاده نمیکنند.
- کودکانی که بهاندازه کافی از شیرهای غنیشده با ویتامین D مصرف نمیکنند.
- افرادی که نسبت به لاکتوز حساسیت دارند و شیرهای غنیشده با ویتامین D را مصرف نمیکنند.
- سابقه خانوادگی نرمی استخوان
- بیماریهای مزمن خاصی که باعث جذب ضعیف کلسیم میشوند.
علائم نرمی استخوان یا راشیتیسم
علائم میتواند شامل موارد زیر باشد:
- حساسیت به لمس و درد استخوانها
- تغییر شکل اسکلت بدن و یا جمجمه
- خم شدن پاها و یا پای ضربدری
- تغییر شکل یا انحنای ستون فقرات
- سینه کبوتری: قفسه سینه برجسته خواهد شد.
- تغییر شکل دندانها
- به تعویق افتادن تشکیل دندانها
- نقص در دندانها
- از دست دادن اشتها یا کاهش وزن
- مشکلات خواب
- ضعف عضلانی
- به تعویق افتاد راه رفتن کودک
تشخیص
علائم و ابقه پزشکی کودک شما بررسی خواهند شد، سپس معاینات فیزیکی لازم صورت خواهد پذیرفت. ممکن است کودک شما تحت آزمایش قرار بگیرد. این ازمایشات میتواند شامل موارد زیر باشد:
- آزمایشهای خون
- آزمایش ادرار
- بیوپسی استخوان
ممکن است تصویربرداریهایی از بدن کودک شما صورت بپذیرد، ازجمله تصویربرداری به کمک اشعه ایکس.
درمان راشیتیسم
- کودکان مبتلا به نرمی استخوان (و کسانی که کمبود کلسیم دارند)، فوراً باید به متخصص مراجعه نمایند.
- آزمایش خون (برای بررسی ویتامین D، تعادل کلسیم، فسفات، عملکرد کلیه و استخوانها)، آزمایش ادرار، عکسبرداری به کمک اشعه X انجام میشود.
- کودکانی که سطح کلسیم آنها بسیار پایین (که ممکن است با تشنج نیز همراه باشد) باشد، باید به بیمارستان رفته و کلسیم اضافی دریافت کنند، همچنین قلب (سطوح پایین کلسیم میتواند در ریتم قلب اثر بگذارد) آنها باید تحت نظارت قرارگرفته شود.
- راشیتیسم ناشی از کمبود ویتامین D، با دریافت مکملهای ویتامین D درمان میشود. اغلب کودکان کلسیم و فسفات اضافی موردنیاز خود را میتوانند از طریق مواد لبنی و یا مصرف مکملها تأمین نمایند.
- قرصهای ویتامین D با دوز کم (که بهصورت روزانه مصرف میشود) و یا دوز بالا (که بهصورت ماهانه یا کمتر مصرف میشود) میتواند کمبود این ویتامین را جبران کند. قبل از دریافت دوز بالای ویتامین D، مهم است ابتدا تعادل کلسیم و یا فسفات بررسی گردد.
- راشیتیسم ناشی از مشکلات کلیوی، باید توسط متخصصان کلیه بررسی و درمان شود.
مراقبتهای پس از درمان
- بهطور منظم توسط یک پزشک متخصص اطفال باید وضعیت کودک بررسی شود تا از سطح مناسب ویتامین D، کلسیم و فسفات کودک اطمینان حاصل شود.
- آزمایش خون برای اندازهگیری سطح ویتامین D بهصورت دورهای انجام شود.
- اشعه X در فواصل منظم انجام شود تا رشد استخوان مورد ارزیابی قرار بگیرد.
- بهرهگیری از یک متخصص تغذیه کمک خواهد کرد تا غذای دریافتی کودک ارزیابی و مصرف همه گروههایی غذایی پیگیری شود.
پیشگیری از نرمی استخوان
با رعایت موارد زیر میتوان از نرمی استخوان (راشیتیسم) جلوگیری به عمل آورد:
- بررسی سطح ویتامین D زنان در دوران بارداری.
- شناسایی نوزادانی که در معرض خطر کمبود ویتامین هستند (بهعنوانمثال کودکانی که صرف از شیر مادر تغذیه میکنند و یا کودکانی که پوستی تیره دارند.) و شروع ویتامین D (400 واحد روزانه) از بدو تولد و ادامه دادن ان تا حداقل یکسالگی.
- ارائه غذاهای جامد به نوزادان در چهار الی ششماهگی.
- وجود کلسیم کافی و فسفات در رژیم غذایی کودکان و نوجوانان. آنها هر روز به 2 الی 3 وعده لبنیات (یک وعده شامل یکی از فراوردههای لبنی است: مانند یک لیوان شیر یا ماست یا یک تکه پنیر) نیاز دارند.
- تشخیص و درمان کمبود ویتامین D
- قرارگیری در معرض نور خورشید، برای جلوگیری از کمبود ویتامین D. کودکان با پوست تیره، که در بخشهای جنوبی استرالیا زندگی میکنند ممکن است در زمستان به مکملهای بیشتری از ویتامین D نیاز داشته باشند.
روزانه سپری کردن بخشی از زمان خود در آفتاب و مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین D و کلسیم در رژیم غذایی کودک، از نرمی استخوان جلوگیری به عملآورید. بااینحال، غذاها تنها مقدار کمی (10 الی 25 درصد) از نیاز روزانه ویتامین D را در استرالیا تأمین میکنند. اگر فرزند شما پوستی روشن دارد، حدود 20 دقیقه قرار گرفتن در نور خورشید (در صبح زود و یا اواخر بعدازظهر) میتواند نیاز روزانه شما به ویتامین D را تا حدود زیادی تأمین نماید. اگر فرزند شما پوستی تیرهتر دارد، به زمان بیشتری نیاز است، چرا که پوستهای تیره دیرتر نور خورشید را جذب میکنند. بههرحال افرادی که پوستی روشن و تیره دارند باید از کرمهای ضد آفتاب مناسب استفاده کرده و برای پیشگیری از سرطان موارد لازم را رعایت نمایند.
