پوکی استخوان نوعی از بیماری است که استخوان‌های شما را ضعیف می‌کند تا جایی که به راحتی شکسته می‌شوند. این می‌تواند یک بیماری بسیار دردناک و ناتوان کننده باشد که درمان آن پر هزینه است. پوکی استخوان، توانایی بسیاری از افراد عمدتا زنان را با افزایش سن می‌گیرد و زندگی را دچار مشکل می‌کند. میلیون‌ها نفر پوکی استخوان دارند یا به دلیل توده استخوان کم در معرض خطر این بیماری هستند.
خبر خوب این است که اگر سبک زندگی خود را سالم حفظ کنید، با شروع جوانی پوکی استخوان قابل پیشگیری است.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی پیشگیری از پوکی استخوان و یا رزرو نوبت در مطب دکتر حسین دهقان منشادی می‌توانید با شماره تلفن‌های ۰۲۱۲۲۸۷۷۷۹۶ – ۰۲۱۲۲۸۹۴۱۰۸ تماس حاصل فرمایید.
دلایل و عوامل خطر پوکی استخوان چیست؟
اگرچه پوکی استخوان می‌تواند در هر سنی بروز کند، اما بیشتر در افراد مسن، به خصوص زنان سن بالا دیده می‌شود. مردان نیز به این بیماری مبتلا هستند. افراد زیربیشتر در معرض خطر پوکی استخوان هستند:
- افرادی که سابقه خانوادگی شکستگی استخوان یا پوکی استخوان داشته باشند
- بعد از 50 سالگی دچار شکستگی استخوان شوند
- قبل از قطع پریود یا یائسگی، جراحی برای برداشتن تخمدان آنها انجام شده باشد
- یائسگی زودرس داشته‌اند
- در طول زندگی خود به اندازه کافی کلسیم و یا ویتامین D دریافت نکرده‌اند
- استراحت طولانی مدت در رختخواب داشته یا از نظر جسمی بی‌تحرک بوده‌اند
- سیگار کشیدن (سیگاری‌ها ممکن است کلسیم کمتری از رژیم غذایی خود جذب کنند)
- داروهای خاصی از جمله داروهای آرتروز و آسم و برخی داروهای سرطانی را مصرف می‌کنند
- از داروهای خاص برای مدت طولانی استفاده می‌شود
- اندام آنها ظریف و لاغر هستند
با افزایش سن خطر پوکی استخوان افزایش می‌یابد. در زمان یائسگی، زنان ممکن است به مدت چندین سال به سرعت تراکم استخوان خود را از دست بدهند. پس از آن، تراکم استخوان کمتر کاهش می‌یابد اما همچنان ادامه دارد. در مردان، از دست دادن توده استخوان کندتر است. اما در سن 65 یا 70 سالگی، زنان و مردان با همان سرعت تراکم استخوان خود را از دست می‌دهند.
پیشگیری از پوکی استخوان
پیشگیری به معنای نگه داشتن هرچه بیشتر استخوان تا آنجا که می‌توانید است. پیشگیری از اوایل کودکی، در بهترین سال‌های استخوان سازی آغاز می‌شود. درمان پوکی استخوان شامل تمام نکات پیشگیری است که در زیر ذکر شده است.
شما نمی‌توانید دلایل پوکی استخوان یا پوکی استخوان مربوط به سن، جنسیت یا سابقه خانوادگی را تغییر دهید. با این حال، حتی اگر مبتلا به پوکی استخوان هستید، باز هم مواردی وجود دارد که می‌توانید برای متوقف کردن از دست دادن استخوان و جلوگیری از پوکی استخوان در زندگی خود انجام دهید:
کلسیم مصرف کنید
روزانه به میزان کافی کلسیم دریافت کنید – به ویژه قبل از 20 سالگی. میزان و مقدار کلسیم مورد نیاز خود را از نظر سن و جنس مصرف کنید. منابع کلسیم شامل شیر و سایر محصولات لبنی مانند پنیر یا ماست، سبزیجات برگ سبز تیره، سویا، کنسرو ساردین یا ماهی با استخوان و غذاهای غنی شده با کلسیم است. بهترین منابع کلسیم از طریق مواد غذایی است نه مکمل‌ها. غذا حاوی مواد مغذی مهم دیگری است که به بدن در استفاده از کلسیم کمک می‌کند.
ویتامین D دریافت کنید
برای کمک به جذب کلسیم در بدن به ویتامین D نیز نیاز دارید. ویتامین D را می‌توانید از ماهی‌های چرب مانند ماهی سالمون، ماهی خال مخالی و ماهی تن دریافت کنید. روغن جگر ماهی، جگر گاو، زرده تخم مرغ، شیر، محصولات شیر و غلات غنی شده سرشار از ویتامین D هستند. منبع مهمی از ویتامین D از برخورد نور خورشید به پوست شما است. دراز کشیدن در حدود 15 دقیقه در آفتاب، دو بار در هفته، به بدن شما کمک می‌کند و ویتامین D کافی ایجاد کند. با این حال، توجه داشته باشید که پوست افراد مسن ویتامین D کمتری ایجاد می‌کند. سطح ویتامین D اغلب در زمستان و در مناطق شمالی که نور خورشید کمتر است کاهش می‌یابد. اگر سطح ویتامین D شما هنوز خیلی پایین است، از پزشک خود در صورت نیاز به مکمل ویتامین D3 سوال کنید.
سبزی‌های برگدار بخورید
ویتامین K موجود در سبزیجات برگ دار نیز با تراکم بیشتر استخوان و کاهش خطر شکستگی مفصل ران همراه است. حداقل یک وعده در روز کاهو، کلم پیچ، کلم بروکلی، اسفناج، جوانه بروکسل یا سایر سبزیجات سبز برگ بخورید.
ورزش تحمل وزن انجام دهید
در طول زندگی، بطور منظم ورزشهای تحمل وزن بدن را انجام دهید. ورزشهای تحمل وزن بدن، شما را مجبور به فعالیت در برابر نیروی جاذبه می‌کند و باعث تولید استخوان جدید می‌شود. مانند ماهیچه‌ها، استخوان‌ها نیز برای تقویت بدن به ورزش نیاز دارند. سعی کنید حداقل 30 دقیقه در روز ورزش کنید. ورزش می‌تواند شامل پیاده روی، ورزش تنیس، راکت، بالا رفتن از پله‌ها، طناب زدن، یوگا یا رقص باشد. همچنین انجام فعالیت‌های تقویت عضله مانند وزنه برداری یا استفاده از بندهای مقاومتی برای تقویت عضلات بسیار مهم هستند. با کشیدن عضلات روی استخوان‌ها، استخوان‌ها قویتر می‌شوند. تمرینات قدرتی مزایای اساسی را به شما می‌دهند که ورزشهای هوازی نمی‌توانند آنها را فراهم کنند. تمرینات قدرتی شما را انعطاف پذیرتر می‌کند و خطر سقوط را کاهش می‌دهد. اگر بی تحرک هستید، در مورد شروع یک برنامه ورزشی و تمرینات قدرتی با پزشک خود صحبت کنید.
سیگار نکشید
ترک سیگار یک عادت مادام العمر دشوار است، بنابراین آن را به تنهایی امتحان نکنید. برای کمک با پزشک خود صحبت کنید. ترک سیگار در می‌تواند از دست دادن تراکم استخوان مرتبط با سیگار را متوقف کند.
تست تراکم استخوان بدهید
پزشک شما ممکن است تست تراکم استخوان را در سن 65 سالگی، یا در صورت شکستگی استخوان در سنین پایین‌تر توصیه کند. همچنین در صورت سیگار کشیدن، مصرف کورتون یا ضریب توده بدنی پایین بیماران ممکن است زودتر مورد آزمایش قرار گیرند.
جذب انرژی ایکس با انرژی دوگانه (DXA یا DEXA) از رایج‌ترین آزمایش تراکم استخوان است. این اسکن سریع و بدون درد می‌تواند پوکی استخوان را تشخیص دهد و احتمال شکستن استخوان را تعیین کند. همچنین اگر دارویی برای بازسازی استخوان خود مصرف می‌کنید برای بررسی پیشرفت شما از تست تراکم استخوان استفاده می‌شود.
کمتر نوشابه بنوشید
برخی مطالعات نشان می‌دهد که نوشابه، بیش از سایر نوشیدنی‌های گازدار، منجر به تحلیل رفتن استخوان می‌شوند. این ممکن است به دلیل فسفر موجود در آنها باشد که بدن شما را از جذب کلسیم باز می‌دارد.
سطح هورمون را بررسی کنید
استروژن کم در زنان یا تستوسترون در مردان می‌تواند خطر پوکی استخوان را افزایش دهد. اگر لازم است سطح هورمون خود را بررسی کنید حتما این کار را انجام دهید. همچنین، از پزشک خود بپرسید که آیا هر یک از داروهای شما می‌تواند در از دست دادن تراکم استخوان موثر باشد.
خانه خود را برای جلوگیری از خطر افتادن ایمن کنید
زمین خوردن دلیل اصلی شکستگی استخوان‌ها، به ویژه لگن است. هنگامی که استخوان‌های شما ضعیف هستند، یک افتادن ساده می‌تواند باعث شکستگی استخوان شود که به دنبال آن نیاز به جراحی خواهید داشت. پس از جراحی، بیمار با درد، کاهش تحرک حتی پس از بهبودی و مشکلات عاطفی از جمله افسردگی مواجه می‌شود. خطر شدت پوکی استخوان پس از بی‌تحرکی ممکن است بیشتر شود. خانه جایی است که بیشترین سقوط اتفاق می‌افتد، احتمالاً به این دلیل که بدون فکر کردن در مورد ایمنی، در اطراف حرکت می‌کنیم.
