گره‌های تیروئید توده‌های جامد یا پر از مایعی هستند که در تیروئید، غده کوچکی واقع در پایه گردن، درست بالای استخوان سینه، ایجاد می‌شوند. بیشتر گره‌های تیروئید جدی نیستند و علائمی ایجاد نمی‌کنند. تنها درصد کمی از گره‌های تیروئید سرطانی هستند.
تا زمانی که توسط پزشک معاینه نشده‌اید شاید اصلا متوجه این نشوید که ندول تیروئید دارید. و یا ممکن است پزشک در اسکنی که به دلیل دیگری انجام شده است، آن را تشخیص دهد. برخی گره های تیروئید ممکن است به اندازه ای بزرگ شوند که قابل مشاهده باشند و بلع یا تنفس را دشوار کنند. گزینه‌های درمان به نوع ندول تیروئید شما بستگی دارد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی گره ها یا ندول های تیروئید و چگونگی برخورد با آنها و یا رزرو نوبت در مطب دکتر حسین دهقان منشادی می‌توانید با شماره تلفن‌های ۰۲۱۲۲۸۷۷۷۹۶ – ۰۲۱۲۲۸۹۴۱۰۸ تماس حاصل فرمایید.
علل
چندین بیماری باعث ایجاد گره در غده تیروئید می‌شود، از جمله:
- رشد بیش از حد بافت طبیعی تیروئید. رشد بیش از حد بافت طبیعی تیروئید گاهی اوقات به عنوان آدنوم تیروئید شناخته می‌شود. مشخص نیست که چرا این اتفاق می‌افتد، اما سرطانی نیست و جدی محسوب نمی‌شود مگر اینکه اندازه آن علائم آزار دهنده‌ای ایجاد کند. برخی از آدنومهای تیروئید منجر به پرکاری تیروئید می‌شوند.
- کیست تیروئید. حفره‌های پر از مایعات (کیست) در تیروئید معمولاً به دلیل تحلیل آدنومهای تیروئید می‌باشند. اغلب، اجزای جامد با مایع در کیست‌های تیروئید مخلوط می‌شوند. کیست‌ها معمولاً غیرسرطانی هستند، اما گاهی اوقات حاوی اجزای جامد سرطانی هستند.
- التهاب مزمن تیروئید. بیماری هاشیموتو، یک اختلال تیروئید است، که می‌تواند باعث التهاب تیروئید و منجر به بزرگ شدن گره‌ها شود. این بیماری اغلب با کم کاری تیروئید همراه است.
- گواتر مولتی ندولار. اصطلاح گواتر برای توصیف هرگونه بزرگ شدن غده تیروئید استفاده می‌شود که می‌تواند ناشی از کمبود ید یا اختلال تیروئید باشد. یک گواتر چند نودلی شامل چندین گره مجزا در گواتر است، اما علت آن کمتر مشخص است.
- سرطان تیروئید. احتمال سرطانی بودن یک ندول اندک است. با این حال، گره ای که بزرگ و سفت باشد یا باعث درد یا ناراحتی شود، نگران کننده تر است. به احتمال زیاد باید توسط پزشک بررسی شود.
- برخی فاکتورها مانند سابقه خانوادگی تیروئید یا سایر سرطان‌های غدد درون ریز و سابقه قرار گرفتن در معرض پرتودرمانی در اثر درمان پزشکی یا در نتیجه هسته ای خطر ابتلا به سرطان تیروئید را افزایش می‌دهند.
- کمبود ید. کمبود ید در رژیم غذایی شما گاهی اوقات ممکن است غده تیروئید شما را دچار گره‌های تیروئید کند.
علائم گره‌ها یا ندول‌های تیروئید
بیشتر گره‌های تیروئید علائم و نشانه‌هایی ایجاد نمی‌کنند. اما گاهی اوقات برخی گره‌ها آنقدر بزرگ می‌شوند که می‌توانند علائم زیر را به وجود آورند:
- به راحتی احساس شوند
- اغلب به صورت تورم در پایه گردن دیده می‌شوند ات
- اگر لوله تنفس یا مری را فشار دهید، باعث تنگی نفس یا مشکل در بلع می‌شوید
در بعضی موارد، گره‌های تیروئید تیروکسین اضافی (هورمونی که توسط غده تیروئید ترشح می‌شود) تولید می‌کنند. تیروکسین اضافی می‌تواند علائم تولید بیش از حد هورمون‌های تیروئید (پرکاری تیروئید) را ایجاد کند، مانند:
- کاهش وزن بدون دلیل
- افزایش تعریق
- لرزش
- عصبی بودن
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
فقط تعداد کمی از گره‌های تیروئید سرطانی هستند. اما تعیین اینکه کدام ندول‌ها سرطانی هستند، فقط با بررسی علائم شما انجام نمی‌شود. اکثر گره های سرطانی تیروئید رشد کندی دارند و ممکن است در صورت تشخیص پزشک، آنها کوچک باشند. سرطان‌های تهاجمی تیروئید با گره‌هایی نادر است که ممکن است بزرگ، محکم، ثابت و سریع رشد کند.
گره‌ها یا ندول‌های تیروئید چگونه تشخیص داده می‌شوند؟
ندول‌های تیروئید باید توسط پزشکی با تخصص خاص در این زمینه ارزیابی شود. علاوه بر گرفتن شرح حال پزشکی و انجام معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است آزمایشات خاصی را نیز تجویز کند.
- آزمایش خون برای تعیین اینکه آیا تیروئید به درستی کار می‌کند یا پرکار است.
- سونوگرافی بهترین روش تصویربرداری برای تشخیص یا مشکوک بودن به گره‌های تیروئید است. سونوگرافی از امواج صوتی برای ارزیابی محل و خصوصیات ندول‌ها در غده تیروئید استفاده می‌کند. از آنجا که سونوگرافی فقط از امواج صوتی استفاده می‌کند، بیمار را در معرض امواج مضر قرار نمی‌دهد.
- در آسپیراسیون با سوزن ظریف (که بعضاً بیوپسی نامیده می‌شود) از یک سوزن بسیار نازک برای گرفتن نمونه از گره تیروئید استفاده می‌شود. یک آسیب شناس، سلول‌های موجود در نمونه را بررسی می‌کند تا تعیین کند که این ندول سرطان تیروئید است یا خیر. همه ندول‌های تیروئید به نمونه برداری نیاز ندارند. اگر پزشک تشخیص دهد که بیوپسی لازم است، می‌توان آن را در همان روز سونوگرافی و تقریباً بدون آرام بخشی انجام داد.
- در برخی موارد برای تعیین اینکه گره تیروئید بیش از حد هورمون تیروئید تولید می‌کند، از اسکن هسته‌ای استفاده می‌شود. این گره های خودمختار (که به آنها گره های “سمی” یا “داغ” نیز گفته می‌شود) معمولاً خوش خیم هستند (نه سرطانی).
- اگر نتیجه قطعی سوزن ظریف (بیوپسی) قطعی نباشد، گاهی اوقات برای تعیین سرطان تیروئید گره تیروئید به جراحی نیاز است.
- ممکن است در مواردی که گره‌های تیروئید به عنوان بخشی از یک بیماری احتمالی ژنتیکی رخ دهد، آزمایش ژنتیک توصیه شود.
عوارض
عوارض مرتبط با برخی از گره‌های تیروئید عبارتند از:
- مشکلات بلع یا تنفس. گره‌های بزرگ یا گواتر چند نودلی می‌توانند در بلع یا تنفس اختلال ایجاد کنند.
- پرکاری تیروئید. وقتی گره یا گواتر هورمون تیروئید تولید می‌کند و منجر به مقدار بیش از حد هورمون در بدن می‌شود، مشکلات می‌توانند رخ دهند. پرکاری تیروئید می‌تواند منجر به کاهش وزن، ضعف عضلانی، عدم تحمل گرما و اضطراب یا تحریک پذیری شود.
- عوارض احتمالی پرکاری تیروئید شامل ضربان قلب نامنظم، ضعف استخوان‌ها و بحران تیروتوکسیک است، که علائم و نشانه‌هایی نادر اما به طور بالقوه تهدید کننده زندگی است که نیاز به مراقبت‌های پزشکی فوری دارد.
- مشکلات مربوط به جراحی ندول تیروئید. اگر پزشک شما برای برداشتن گره، توصیه به جراحی کند ممکن است لازم باشد تا پایان عمر درمان جایگزینی هورمون تیروئید انجام دهید.
درمان
درمان به نوع ندول تیروئید شما بستگی دارد.
درمان گره‌های خوش خیم
اگر گره تیروئید سرطانی نباشد، گزینه‌های درمانی عبارتند از:
- انتظار هوشیارانه. اگر بیوپسی نشان دهد که شما ندول تیروئید غیرسرطانی دارید، ممکن است پزشک هر از گاهی وضعیت شما را بررسی کنید. این معمولاً به معنی انجام معاینه فیزیکی و آزمایش عملکرد تیروئید در فواصل منظم است. همچنین ممکن است شامل سونوگرافی باشد. در صورت بزرگتر شدن گره، احتمالاً بار دیگر نمونه برداری خواهید کرد. اگر گره خوش خیم تیروئید بدون تغییر باقی بماند، هرگز نیازی به درمان نخواهید داشت.
- هورمون درمانی تیروئید. اگر آزمایش عملکرد تیروئید شما نشان دهد که غده شما به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی‌کند، پزشک ممکن است درمان هورمون تیروئید را توصیه کند.
- عمل جراحی. گره غیر سرطانی ممکن است گاهی اوقات به حدی بزرگ باشد که نفس کشیدن یا بلعیدن را سخت کند. پزشکان همچنین ممکن است جراحی را برای افراد مبتلا به گواتر بزرگ چند غده ای در نظر بگیرند، به ویژه هنگامی که گواتر مجاری تنفسی، مری یا عروق خونی را منقبض می‌کند. ندول‌هایی که توسط بیوپسی غیرقطعی یا مشکوک تشخیص داده می‌شوند نیز نیاز به برداشتن جراحی دارند، بنابراین می‌توان آنها را از نظر علائم سرطان بررسی کرد.
درمان گره‌هایی که باعث پرکاری تیروئید می‌شوند
اگر گره‌ها یا ندول‌های تیروئید در حال تولید هورمون‌های تیروئید باشد، ممکن است پزشک درمان پرکاری تیروئید را به شما توصیه کند. این ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ید رادیواکتیو. پزشکان از ید رادیواکتیو برای درمان پرکاری تیروئید استفاده می‌کنند. ید رادیواکتیو به صورت کپسول یا به صورت مایع توسط غده تیروئید جذب می‌شود. این امر معمولاً طی دو تا سه ماه باعث کوچک شدن گره‌ها و کاهش علائم و نشانه‌های پرکاری تیروئید می‌شود.
- داروهای ضد تیروئید. در برخی موارد، پزشک ممکن است داروی ضد تیروئید مانند متی مازول (تاپازول) را برای کاهش علائم پرکاری تیروئید توصیه کند. درمان به طور کلی طولانی مدت است و می‌تواند عوارض جانبی جدی بر روی کبد شما داشته باشد، بنابراین مهم است که در مورد خطرات و مزایای درمان با پزشک صحبت کنید.
- عمل جراحی. اگر درمان با ید رادیواکتیو یا داروهای ضد تیروئید گزینه‌ای مناسب برای درمان نیست، شما ممکن است کاندید جراحی برای برداشتن گره تیروئید بیش از حد فعال باشید. پزشک احتمالاً خطرات جراحی را با شما در میان خواهید گذاشت.
درمان گره های سرطانی
درمان گره‌ای که سرطانی است معمولاً شامل جراحی است.
- مشاهده : سرطان‌های بسیار کوچک خطر رشد کمی دارند، بنابراین ممکن است پزشک قبل از درمان، گره های سرطانی را از نزدیک مشاهده کند. این تصمیم اغلب با کمک یک متخصص تیروئید گرفته می‌شود. مشاهده شامل سونوگرافی و انجام آزمایش خون است.
- عمل جراحی. درمان رایج گره‌های سرطانی، جراحی است. در گذشته حذف اکثر بافت‌های تیروئید به صورت استاندارد انجام می‌شد – روشی که تیروئیدکتومی تقریباً کامل نامیده می‌شود. با این حال، امروزه جراحی محدودتر برای برداشتن تنها نیمی از تیروئید ممکن است برای برخی از گره های سرطانی مناسب باشد. بسته به میزان بیماری ممکن است از تیروئیدکتومی تقریباً کامل استفاده شود.
- فرسایش الکل. گزینه دیگر برای مدیریت گره‌های سرطانی خاص، فرسایش الکل است. این روش شامل تزریق مقدار کمی الکل در گره تیروئید سرطانی برای از بین بردن آن است. جلسات درمانی متعدد اغلب لازم است.
آیا جراحی تیروئید خطر دارد؟
خطرات جراحی تیروئید شامل آسیب به عصب کنترل کننده تارهای صوتی و آسیب غدد پاراتیروئید است – چهار غده کوچک واقع در پشت تیروئید که به کنترل سطح مواد معدنی بدن مانند کلسیم کمک می‌کند.
پس از جراحی تیروئید، برای تأمین هورمون تیروئید بدن به درمان مادام العمر با لووتیروکسین نیاز دارید. متخصص تیروئید به شما در تعیین مقدار صحیح مصرف کمک خواهد کرد زیرا ممکن است بیش از هورمون جایگزینی برای کنترل خطر سرطان شما لازم باشد.
آیا می‌توان از گره‌های تیروئید پیشگیری یا جلوگیری کرد؟
پزشکان مطمئن نیستند که چه عواملی باعث گره‌های تیروئید می‌شوند، بنابراین به احتمال زیاد نمی‌توانید از آنها جلوگیری کنید. می‌توانید اطمینان حاصل کنید که غذای کافی حاوی ید (نمک خوراکی، لبنیات، غذاهای دریایی، گوشت و غیره) بخورید، که می‌تواند‌از یک علت گره‌های تیروئید جلوگیری کند.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم
اگرچه بیشتر گره های تیروئید غیرسرطانی هستند و مشکلی ایجاد نمی‌کنند، از پزشک خود بخواهید تورم غیرمعمول گردن شما را ارزیابی کند، به خصوص اگر در تنفس یا بلع مشکل دارید. ارزیابی احتمال سرطان بسیار مهم است. در صورت بروز علائم و نشانه های پرکاری تیروئید، از جمله موارد زیر حتما به پزشک مراجعه کنید:
- کاهش وزن ناگهانی حتی اگر اشتهای شما طبیعی است یا افزایش یافته است
- تپش قلب
- اختلالات خواب
- ضعف عضلانی
- عصبی یا تحریک پذیری
همچنین اگر علائم و نشانه‌هایی دارید که ممکن است باعث شود غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نکند (کم کاری تیروئید) به پزشک مراجعه کنید که شامل موارد زیر است:
- احساس سرما
- احساس خستگی
- پوست خشک
- مشکلات حافظه
- افسردگی
- یبوست
