کلینیک فوق تخصصی دکتر منشادی، آماده کمک به بهبود کیفیت زندگی برای افراد مبتلا به دیابت نوع اول و دوم و سایر اختلالات غدد درون ریز است. دکتر منشادی برای کاهش درد و عوارض ناشی از دیابت نوع دوم و نیز پیشگیری و درمان نهایی آن به بیماران مبتلا کمک میکند.
کلینیک فوق تخصصی دکتر منشادی همچنین آموزش دیابت متناسب با بیماران را در تمام سنین ارائه میکند. این کلینیک به طور مداوم در حال تحقیق و استفاده از جدیدترین یافته‌ها در زمینه مدیریت و درمان دیابت است.
گلوکز که یک نوع قند است، هم با مصرف مواد غذایی بدست می‌آید و هم در کبد تولید می‌شود. گلوکز از طریق خون در سراسر بدن حرکت میکند و با کمک هورمونی به نام انسولین به سلول‌های بدن می‌رسد. هنگامی که گلوکز به سلول‌ها منتقل می‌شود، می‌تواند برای تولید انرژی آنها مورد استفاده قرار بگیرد.
دیابت عارضه‌ای است که استفاده از گلوکز را برای بدن دشوار می‌سازد. این امر باعث تجمع گلوکز در خون می‌گردد. این بدان معنی است که بدن انرژی کافی را دریافت نمی‌کند. دیابت نوع دو ، یکی از شایع‌ترین انواع دیابت است. دارو درمانی، تغییر شیوه زندگی و نظارت دقیق، می‌تواند به کنترل سطح قند خون کمک کند. حدود ۸ درصد از مردم جهان به دیابت مبتلا هستند که این درصد در ایران به حدود ۱۲الی۱۵درصد می رسد یعنی ۱۰تا۱۲ میلیون ایرانی مبتلا به علائم دیابت یا در استانه ابتلا هستند که یک سوم تا نیمی از آنها از بیماری خود خبر ندارند. شاید به همین دلیل باشد که به آن مرگ خاموش گفته می شود. چرا که دیابت معمولا ۱۰ سال وقت می خواهد تا عوارض خود را نشان دهد یعنی دیابت کودکان و بزرگسالان اغلب باگذشت ۱۰ سال عوارضی چون درگیری چشمی، کلیوی، و زخم پای دیابتی را نشان می دهد. حال جهت پیشگیری از عوارض دیابت راهی جز کنترل قند خون نیست چرا که دیابت قابل درمان نیست ولی قابل کنترل است.
علت‌ها و دلایل دیابت نوع دوم
دیابت نوع دوم اغلب توسط ترکیبی از عوامل ایجاد می‌شود. یکی از این عوامل، این است که بدن شما انسولین کمتری تولید میکند. عامل دوم ابتلا به دیابت نوع دو این است که بدن شما به انسولین مقاوم می‌شود. این بدان معنی است که انسولین در بدن شما وجود دارد، اما بدن نمی‌تواند به طور مؤثری از آن استفاده کند. مقاومت به انسولین اغلب با وجود چربی‌های اضافی بدن در ارتباط است.
عوامل خطر
دیابت نوع دوم در افراد 45 ساله (و بالاتر) و نیز در جوانان چاقی که متعلق به نژادهای در معرض خطر هستند، شایع‌تر است. عوامل دیگری که احتمال ابتلا به علائم دیابت نوع دوم را افزایش می‌دهند، عبارتند از:
- دیابت- اختلال تحمل گلوکز و اختلال قند ناشتا
- سندرم متابولیک- عارضه‌ای است که مشخصه آن، کلسترول بالا، قند خون، فشار خون و چاقی شکمی است.
- اضافه‌وزن یا چاقی مفرط، مخصوصاً چاقی شکمی
- عدم انجام فعالیت‌های ورزشی
- رژیم غذایی نامناسب- مصرف زیاد گوشت فرآوری شده، چربی‌ها، نوشابه و غذاهای شیرین شده با شکر و کالری‌‌دار.
- سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت نوع دوم
- فشار خون بالا
- سابقه بیماری قلبی -عروقی
- افسردگی
- سابقه دیابت بارداری و یا زایمان نوزادی که وزن آن بیش از 4.5 کیلوگرم در زمان تولد است.
- اختلالات غدد درون ریز، مانند سندرم کوشینگ، پرکاری تیروئید، آکرومگالی، سندرم تخمدان پلی کیستیک، فئوکروموسیتوم و یا گلوکاگونوم.
- عوارض مرتبط با مقاومت به انسولین، مانند آکانتوز نیگریکانس
- برخی از داروها، مانند گلوکوکورتیکوئیدها یا تیازیدها
- نژادهای قومی خاص، مانند آفریقایی آمریکایی، اسپانیایی، بومیان آمریکایی، اسپانیایی آمریکایی، آمریکایی آسیایی، یا ساکنان جزایر اقیانوس آرام.
علائم و نشانه‌های دیابت نوع 2
شما ممکن است سال‌ها قبل از بروز علائم، به بیماری دیابت مبتلا باشید. علائم ناشی از قند خون بالا عبارتند از:
- افزایش دفع ادرار
- تشنگی شدید
- ولع و گرسنگی شدید
- خستگی
- تاری دید
- تحریک پذیری
- عفونت‌های مکرر و یا عود کننده
- زمان طولانی بهبود زخم
- بی‌حسی یا سوزش در دست یا پا
- مشکلات لثه
- خارش
- مشکلات نعوظ
تشخیص دیابت نوع دوم
پزشک در مورد علائم و سوابق پزشکی و سابقه خانوادگی این بیماری، از شما سوالاتی خواهد پرسید. همچنین معاینه فیزیکی را انجام خواهد داد.
تشخیص قطعی بر اساس نتایج حاصل از آزمایش خون انجام می‌شود. انجمن دیابت آمریکا (ADA) توصیه میکند، اگر شما دارای یکی از موارد زیر هستید، برای تشخیص این بیماری اقدام کنید:
- علائم دیابت و قند خون تصادفی با سطح قند خون بیشتر یا برابر با 200 میلی گرم / دسی لیتر (11.1 میلی مول / لیتر)
- تست قند خون ناشتا (8 ساعت یا بیشتر ناشتا بودن)، که سطح قند خون بیشتر یا برابر با 126 میلی گرم / دسی لیتر (7 میلی مول / لیتر) در دو روز مختلف را نشان دهد.
- آزمایشات قند خون برای تحمل گلوکز که 2 ساعت بعد از خوردن گلوکز انجام شود، نشان‌دهنده سطح گلوکز بیشتر یا برابر با 200 میلی گرم / دسی لیتر (11.1 میلی مول / لیتر) باشد.
- سطح HbA1c که 6.5٪ و یا بالاترباشد، که کنترل ضعیف قند خون در طی 2- 4 ماه گذشته را نشان می‌دهد.
درمان دیابت نوع 2
اهداف درمان:
- حفظ قند خون در سطح نزدیک به نرمال، تا حدی که امکان پذیر است.
- جلوگیری از عوارض و یا به تأخیر انداختن آن.
- کنترل عوارض دیگری که ممکن است به آن مبتلا باشید، مانند فشار خون بالا و کلسترول بالا.
درمان دیابت نوع دوم با دارو
هنگامی که تغییر در رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی برای کنترل سطح قند خون، به اندازه کافی موثر نیست، پزشک داروهایی را به این منظور تجویز خواهد کرد. قند خون توسط چندین ارگان بدن و از طریق چندین فرآیند مختلف، تحت تأثیر قرار می‌گیرد، بنابراین کنترل قند خون و دیابت نوع دوم با دارو می‌تواند یک فرآیند بسیار پیچیده باشد. چندین نوع و یا دسته‌های مختلفی از دارو برای درمان دیابت نوع دوم و دیابت نوع یک وجود دارد.
پزشک در زمان تشخیص، اغلب داروی متفورمین را تجویز میکند. اگر پس از سه ماه، سطح قند خون بیمار تثبیت نشده باشد، پزشک ممکن است داروی دوم و یا متفاوتی را تجویز کند. سولفونیل اوره ممکن است در این مرحله اضافه شود. داروهای جایگزین ممکن است مهارکننده DPP-4 یا یک تیازولیدیندایون ((thiazolidinedione مانند آکتوز باشد.
سه ماه بعد در صورت نیاز، مصرف انسولین به درمان بیمار اضافه خواهد شد. درمان جایگزین ممکن است یک DPP-4 یا تیازولیدیندایون باشد. اگر بعد از سه ماه دیگر، سطح قند خون بیمار هنوز هم بیش از حد بالا باشد، پزشک، تزریق انسولین پیوسته در روز و هنگام غذا را تجویز میکند. همانطور که پزشک همچنان هر سه ماه یک‌بار، نظارت بر بیمار را ادامه می‌دهد، ممکن است میزان انسولین را افزایش داده و به ترکیبات دارویی اضافه کند.
گروه‌های داروی دیابت نوع دوم
داروهای بسیاری برای درمان دیابت نوع دوم وجود دارد، که به طور معمول آنها را به گروه‌هایی طبقه‌بندی می‌کنند که نشان‌دهنده وضعیت مورد هدف آن‌هاست.
- افزایش حساسیت به انسولین در سلول‌های کبد، چربی و عضله.
- تحریک تولید انسولین توسط لوزالمعده.
- کند کردن هضم کربوهیدرات‌ها.
چه داروهایی باعث افزایش حساسیت به انسولین می‌شوند؟
گلوکوفاژ (متفورمین): بسیاری از پزشکان این دارو را به عنوان یک داروی اصلی و یا در ترکیب با داروهای دیگر، تجویز می‌کنند. در واقع، ترکیب بسیاری از داروهای خوراکی، حاوی متفورمین است. مکانیسم اولیه‌ای که متفورمین برای کاهش سطح گلوکز در خون استفاده میکند، سرکوب تولید گلوکز توسط کبد است.
آکتوز (پیوگلیتازون): در ابتدا، پیوگلیتازون سطح قند خون را با کاهش حساسیت به انسولین در سلول‌های عضلانی و چربی (و تا حدودی سلول‌های کبد) کاهش می‌دهد.
آواندیا (رزیگلیتازون): این دارو به همان طبقه مورد بحث داروهایی مانند آکتوز تعلق دارد و به طریق مشابهی عمل میکند.
سولفونیل اوره و ترشح سولفونیل غیر اوره: چندین داروی شناخته شده دیابت نوع دوم وجود دارد که پایه آنها سولفونیل اوره است. این داورها با تحریک ترشح انسولین در سلول‌های بتا در لوزالمعده، به کاهش سطح قند خون کمک می‌کنند.
داروهای کندکننده هضم کربوهیدرات‌ها کدامند؟
علت ریشه‌ای قند خون بالا که منجر به دیابت می‌شود، این است که ورود گلوکز به جریان خون، سریع‌تر از آن است که بدن بتواند آن را پردازش کند. کند شدن روند گوارش نشاسته و قند بدن، سرعت افزوده شدن گلوکز به جریان خون را کاهش می‌دهد.
- مهار کننده‌های آلفا گلوکوزیداز و آنالوگ آمیلین
- مهار کننده‌های آلفا گلوکوزیداز
- مهار کننده‌های دی پپتیدیل پپتیداز 4 (DPP-4)
درمان تحت نظارت
درمان شما باید به طور منظم در یک کلینیک دیابت، تحت نظارت قرار گیرد. گاهی ممکن است نیاز به تشدید درمان داشته باشید. به عنوان مثال، قند خون (گلوکز) شما ممکن است فقط با تغییر شیوه زندگی در طی چندین سال به خوبی کنترل شود. با این حال، با گذشت زمان، ممکن است نیاز به اضافه کردن یک قرص دیگر برای پایین نگه داشتن سطح قند خون شما لازم باشد.
رژیم غذایی سالم
مواد غذایی و نوشیدنی‌ها اثر مستقیم بر قند خون شما دارند. خوردن وعده‌های غذایی سالم می‌تواند به شما کمک کند که قند خون خود را کنترل کنید. همچنین به سلامت کلی شما کمک خواهد کرد.
کاهش وزن
اگر اضافه‌وزن دارید، کاهش وزن به استفاده بهتر از انسولین در بدن شما کمک میکند. با پزشک در مورد وزن مناسب بدن خود مشورت کنید. شما با کمک پزشک و یا متخصص تغذیه خود می‌توانید یک برنامه غذایی سالم برای خود فراهم سازید.
پیشگیری
اقدامات مفید برای کمک به کاهش احتمال ابتلا به دیابت نوع دوم، عبارتند از:
- شرکت در فعالیت بدنی منظم
- حفظ وزن مناسب
- پیروی از یک رژیم غذایی متعادل:
- دریافت فیبر به اندازه کافی
- اجتناب از غذاهای چرب
- محدود کردن مصرف قند
- افزایش مصرف سبزیجات برگ دار
- خوردن تمام میوه‌ها، به خصوص سیب، انگور و زغال اخته
