ناهنجاری آکانتوزیس نیگریکانس با علامت اختصاری AN نوعی بیماری پوستی است که موجب تیرگی یا ضخیم شدن یک یا چند ناحیه از پوست می‌شود. اغلب پوست‌های مبتلا به چنین بیماری حالت مخملی پیدا می‌کنند. تصور غلط افرادی که دچار چنین ناهنجاری پوستی می‌شوند این است که تغییر رنگ پوستشان ناشی از تماس با رنگ یا چیز دیگر است و به همین جهت سعی می‌کنند با لایه‌برداری مشکل را برطرف کنند. لازم به ذکر است که لایه‌برداری موجب رفع بیماری آکانتوزیس نیگریکانس نمی‌شود. باوجود این‌که این ناهنجاری یک بیماری مسری نیست ولی می‌تواند هشداردهنده یک شرایط پزشکی باشد که به مراقبت نیاز دارد. توصیه می‌کنیم، اگر احساس می‌کنید که پوست شما تیره یا ضخیم شده بهتر است به یک پزشک مراجعه کنید.
چرا با مشاهده علائم تیرگی و ضخیم شدن پوست در نقاطی از بدن باید سریعا به پزشک مراجعه کرد؟
|
از دیگر نشانه‌های بیماری آکانتوزیس نیگریکانس می‌توان به تیرگی یا مخملی شدن پوست زیربغل اشاره کرد. به ندرت چنین عارضه‌ای در نواحی از قبیل لب‌ها، دهان، پلک‌ها، کف دست، کف پا و یا نوک پستان رخ می‌دهد. آکانتوزیس نیگریکانس به آرامی خود را نشان می‌دهد و شکل‌گیری آن ماه‌ها و سالها طول می‌کشد. اگر این ناهنجاری پوستی به یکباره مشاهده شود باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرد چرا که می‌تواند نشانه یک مشکل سلامتی جدی نظیر پیش دیابت و یا حتی سرطان باشد. تمرکز موثرترین درمان‌ها در چنین شرایطی کشف و درمان ریشه مشکل است. باید خاطر نشان کرد که تیرگی و ضخیم شدن پوست نقاط مختلف بدن بعد از ریشه یابی و درمان موفق تا حدودی بهبود می‌یابد. |
ارتباط با ما
دکتر منشادی متخصص غدد و متابولیسم با سالها تجربه و تخصص در زمینه درمان مشکلات در این زمینه آماده ارائه خدمات درمانی و مشاوره ای به شما می باشد. لطفا جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره‌های ۰۲۱۲۲۸۷۷۷۹۶ - ۰۲۱۲۲۸۹۴۱۰۸ تماس حاصل فرمایید.
آکانتوزیس نیگریکانس در کدام نواحی بدن تشکیل می‌شود؟
آکانتوزیس نیگریکانس نوعی اختلال نسبتا شایع در رنگ‌دانه‌های پوستی است. مهمترین علائم این بیماری تیرگی، ضخیم شدن و مخملی شدن بافت پوست است. نواحی آسیب دیده پوست ممکن است دچار خارش شده یا بوی تندی بدهند. این ضایعات ممکن است در چین‌های پوستی یا نواحی دیگر نظیر:
- زیر بغل‌ها
- ناحیه کشاله ران‌ها ( خصوصا چین و چروک‌های این ناحیه)
- پشت گردن
- آرنج‌ها
- زانوها
- بند انگشتان
- لب‌ها
- کف دست‌ها
- کف پاها
- ناف
- سینه زنان (زیر)
- صورت
- اندام تناسلی زنان
مشاهده شوند.
چه عواملی موجب آکانتوزیس نیگریکانس می‌شوند؟
بیماری آکانتوزیس نیگریکانس زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های پوستی اپیدرم به سرعت تکثیر می‌یابند. این رشد سلولی غیرطبیعی اغلب ناشی از افزایش انسولین در خون است. در موارد نادر، افزایش سلول‌های پوستی ممکن است به عوامل دیگری نظیر: مصرف برخی داروها، سرطان یا شرایط پزشکی دیگر مرتبط باشد.
انسولین بیش از حد
وجود انسولین بیش از حد در جریان خون می‌تواند یکی از شایع‌ترین علل تیرگی و ضخیم شدن پوست برخی نقاط بدن باشد. وقتی غذا می‌خورید، بدن کربوهیدرات را به مولکول‌های قند نظیر گلوکز تبدیل می‌کند. مقدای از گلوکز برای تولید انرژی سلول‌های پوستی مصرف می‌شود و مابقی دیگر ذخیره می‌شود. هورمون انسولین اجازه می‌دهد تا گلوکز وارد سلول‌ها شود و سلول‌ها بتوانند از گلوکز برای تامین انرژی خود استفاده کنند.
افراد خیلی چاق با مرور زمان مقاوت زیادی به انسولین نشان می‌دهند. با وجود این‌که غده پانکراس انسولین تولید می‌کند اما بدن نمی‌تواند از آن به درستی استفاده کند. این امر منجربه تجمع گلوکز در خون شده و باعث افزایش سطوح گلوکز خون و انسولین خون می‌شود.
انسولین زیاد موجب می‌شود سلول‌های طبیعی پوست به سرعت تکثیر پیدا کنند. در افرادی که پوست تیره دارند این سلول‌های جدید دارای ملانین بیشتری هستند. افزایش ملانین موجب بروز لکه و تیرگی پوست برخی نقاط نسبت به اطراف آن می‌شود. بیماری آکانتوزیس می‌تواند با بیماری دیابت مرتبط باشد. اگر علت این ناهجاری ناشی از انسولین زیاد در خون باشد، با رژیم غذایی مناسب، ورزش و کنترل قند خون می‌توان آن را تا حدودی به‌راحتی درمان نمود.
داروها
مصرف برخی از داروها نظیر قرص‌های جلوگیری از بارداری، هورمون‌های رشد انسانی، داروهای تیروئید و حتی مکمل‌های بدنسازی می‌توانند موجب تیرگی و ضخیم شدن برخی نقاط در پوست شوند. تمامی این داروها می‌توانند موجب تغییرات سطح انسولین خون شوند. داروهایی که جهت تسکین عوارض جانبی شیمی درمانی مصرف می‌شوند نیز با این ناهنجاری مرتبط هستند. در بیشتر موارد، هنگامی که مصرف چنین داروهایی متوقف می‌شود بیماری آکانتوزیس بهبود می‌یابد.
سایر عوامل احتمالی
عواملی که در این قسمت معرفی می‌کنیم از موارد نادری هستند که موجب تیرگی یا ضخیم شدن پوست می‌شوند:
- سرطان معده یا آدنوکارسینومای معده
- اختلالات غده آدرنال نظیر بیماری آدیسون
- اختلالات غده هیپوفیز
- سطح پایین هورمون‌های تیروئید
- دوز بالای نیاسین
علائم و نشانه‌ها
این بیماری پوستی دارای نشانه‌ها و علائمی است که به راحتی قابل تشخیص هستند. وجود هر یک از علائمی که در این قسمت معرفی می‌کنیم موجب می‌شود متوجه بیماری آکانتوزیس شوید:
- تغییر رنگ پوست به قهوه‌ای یا سیاه
- احساس ضخیم شدن و حالت مخملی پوست نسبت به ناحیه اطراف آن
- تگ‌ها یا ضایعات پوستی
- خارش
- بوی بد
چه کسی در معرض آکانتوزیس نیگریکانس است؟
ناهنجاری تیره و ضخیم شدن پوست نه تنها در بین زنان بلکه در بین مردان نیز مشاهده می‌شود اما لازم به ذکر است که این بیماری بیشتر در بین افراد خیلی چاق، افرادی که پوست تیره دارند، دیابتی‌ها و یا پیش دیابتی‌ها رایج می‌باشد. کودکان مبتلا به این بیماری در آینده بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع دو قرار می‌گیرند. فراوانی و شیوع آکانتوزیس در بین گروه‌های قومی متفاوت است. هنگامی که شاخص بدنی یا همان بی ام آی بالاتر از حد نرمال می‌شود تمام گروه‌های قومی به یک اندازه در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار می‌گیرند.
آکانتوس نگریکانس چگونه تشخیص داده می‌شود؟
این بیماری با معاینه و نگاه کردن به‌راحتی قابل تشخیص است. ممکن است پزشک از طریق آزمایش گلوکز خون یا آزمایش انسولین ناشتا، دیابت و یا مقاومت به انسولین را که یکی از علت‌های این ناهنجاری است بررسی می‌کند. در چنین شرایطی داروهایی که بیمار مصرف می‌کند ارزیابی می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که آیا چنین ناهنجاری پوستی به مصرف برخی داروها مرتبط است یا خیر.
شاید برای تشخیص بیماری‌های دیگر به آزمایش خون یا تست‌های دیگر نیاز باشد. بهتر است درخصوص مصرف مکمل‌های غذایی، ویتامین‌ها و مکمل‌های بدنسازی که ممکن است در کنار داروهای تجویزی مصرف شوند پزشک را در جریان امر قرار دهید. در موارد نادر، ممکن است بیوپسی یا تکه‌بردای از پوست انجام شود تا احتمالات دیگر رد شود.
آکانتوزیس نگریکانس چگونه درمان می‌شود؟
درمان‌های زیبایی
اگر نگران زیبایی ناحیه آسیب دیده پوست خود هستید باید خاطر نشان کرد که امروزه درمان‌های زیبایی متعددی برای این عارضه پوستی وجود دارد. نکاتی که پزشکان به بیماران مبتلا به بیماری آکانتوزیس ارائه می‌دهند عبارتند از:
- روشن کردن پوست: کرم، پماد و ژل‌های تجویزی
- کاهش ضخامت پوست: لیزر درمانی
- کاهش بوی بد و ناراحتی: استعمال آنتی‌بیوتیک روی پوست و استفاده از صابون‌های آنتی باکتری
- روشن کردن پوست: رتینوئید (به شکل کرم یا قرص)
- قبل از استفاده از کرم‌های لایه‌بردار، سفیدکننده و سایر محصولات پوستی برای روشن کردن نواحی تیره پوست با یک متخصص پوست مشورت کنید. این محصولات به ندرت موجب روشن شدن تیرگی پوست ناشی از آکانتوزیس می‌شوند و حتی می‌توانند موجب عوارض جانبی دیگر نظیر خارش شده و بیماری را بدتر کنند.
مراقبت‌های پزشکی
از طریق هیچ روشی نمی‌توان تیره و ضخیم شدن پوستی را به‌طور قطعی درمان نمود. هدف از درمان، بهبود بیماری نهفته است. درمان ضایعات پوستی ناشی از این بیماری بیشتر به دلایل زیبایی انجام می‌شوند. اصلاح میزان انسولین زیاد خون اغلب به کاهش ضایعات هیپرکراتوتیک ( ضخیم شدن پوست) کمک می‌کند. اگر تیرگی و ضخیم شدن پوست با چاقی و اضافه وزن مرتبط باشد، کاهش وزن ممکن است التهاب پوستی را برطرف نماید.
به‌عنوان مثال، قطع عوامل تحریک‌کننده نظیر داروها اغلب منجربه بهبودی می‌گردد. به‌عنوان مثال، مصرف داروی آسیپی موکس به جای اسید نیکوتینیک با اصلاح میزان چربی بدن موجب بهبود بیماری آکانتوزیس نیگریکانس می‌شود. در بیماران مبتلا به دیابت لیپیدوستروفیک و آکانتوزیس نیگریکانس پیشرفته مصرف روغن ماهی بسیار مفید است حتی اگر مصرف نیاسین همچنان ادامه یابد.
- داروهای موضعی: از داروهای موضعی موثر در درمان برخی از موارد تیرگی و ضخیم شدن پوست می‌توان به: کراتولیتیک (به‌عنوان مثال تریتینوئین موضعی0.05%، کرم آمونیوم لاکتات 12% یا ترکیبی از 2) و کرم رنگ زدایی سه گانه (تریتینوئین 0.05%، هیدروکوئینون 4%، فلوسینولون استوناید01%) و مصرف کرم ضدآفتاب در روز و شب اشاره نمود. داروهای کلسیپوتریول، پودوفیلین، اوره، آداپالن و اسید سالیسیلیک نتایج متغییری دارند.
- داروهای خوراکی: برخی از داروهای خوراکی موثر شامل: اترتینات، ایزوترتینوئین، متفورمین و روغن ماهی خوراکی هستند. طبق مطالعات انجام شده، یک بیمار مبتلا به مقاومت به انسولین بعد از 6 ماه مصرف داروی اکتروتاید شاهد بهبود پایدار در بیماری خود خواهد بود.
- داروهای ضدبارداری خوراکی: بیماران مبتلا به هیپرآندروژنیسم، مقاومت به انسولین و بیماری آکانتوزیس نیگریکانس (سندروم HAIR-AN) ممکن است با داروهای جلوگیری از بارداری و متفورمین درمان شوند.
- لیزردرمانی: درم ابریژن و لیزر درمانی الکساندریت با شدت بالا موجب کاهش بیشتر ضایعات پوستی و در برخی موارد بهبود درازمدت می‌گردد.
- جراحی: حذف تومور از طریق جراحی گام اصلی در درمان آکانتوزیس نیگریکانس بدخیم است. گزارشات حاکی از آن است که بعد از تخلیه تومور بدخیم اولیه، بیمار شاهد بهبودی خود خواهد بود.
- سپروهپتادین: در مواردی که تیرگی پوست و ضخیم شدن آن بدخیم است داروی سپروهپتادین مصرف می‌شود. این دارو تاثیرات تومور را مهار می‌کند.
مراقبت و پیشگیری مداوم
سبک زندگی سالم نقش عمده‌ای در پیشگیری از بیماری آکانتوس نیگریکانس دارد. کاهش وزن، کنترل رژیم غذایی و تنظیم داروهایی که ممکن است موجب این بیماری شوند همگی از مراحل اولیه پیشگیری از بیماری هستند. در پایان باید خاطر نشان کرد که انتخاب شیوه‌های سالم زندگی در کاهش خطرات ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها موثر هستند.
