مشکلات تیروئید زمانی اتفاق می‌افتند که که غده تیروئید هورمونهای تیروئیدی را بیشتر یا کمتر از میزان طبیعی تولید کند. کم کاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم ) علائم زیادی را در بدن به وجود می‌آورد. این علائم شامل افزایش وزن،خستگی تیروئید و سایر موارد هستند. ممکن است در بسیاری از افراد تا ماه‌ها یا سالها نیز علائم هیپوتیروئیدیسم بروز نکند زیرا کم‌کاری تیروئید مشکلی است که به تدریج پیشرفت می‌کند. پرکاری تیروئید یا هیپرتیروئیدیسم ممکن است باعث از دست دادن وزن و عصبی شدن فرد شود. چه پرکاری و چه کم‌کاری تیروئید هر دو می‌توانند باعث خشکی و شکنندگی مو یا کم پشت شدن آن در قسمت سر و بدن شوند.
چرا تشخیص ریزش مو ناشی از مشکلات تیروئید باید توسط متخصص انجام شود؟
اگر ریزش مو دارید و نگران این موضوع هستید این مشکل را با یک پزشک در میان بگذارید. در بیماری تیروئید وجود ریزش مو به تنهایی معمول نیست و پرکاری و کم‌کاری تیروئید علائم دیگری نیز دارند. پزشک بر اساس صلاحدید خود سایر علل ایجادکننده ریزش موی منتشر مانند کم خونی را بررسی می‌کند. علل نادرتری نیز وجود دارد که باعث ریزش مو می‌شوند و پزشک در صورت لزوم احتمال وجود آنها را بررسی می‌کند. گاهی اوقات بررسی بیشتر برای تشخیص صحیح ضروری است.
ارتباط با ما
دکتر منشادی متخصص غدد و متابولیسم با سالها تجربه در زمینه درمان بیماری های غدد با استفاده از دانش تخصصی روز دنیا آماده ارائه کمک به شما می باشد. لطفا جهت کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره ۰۲۱۲۲۸۷۷۷۹۶ - ۰۲۱۲۲۸۹۴۱۰۸ تماس حاصل فرمایید.
ریزش مو به چه علت اتفاق می افتد
عملکرد غیرطبیعی هورمون‌ها اغلب به عنوان علت ریزش مو شناخته می‌شوند ولی در واقع جالب است بدانید که هورمون‌ها تنها علت بخش کوچکی از موارد ریزش مو هستند. ریزش مو می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. در برخی موارد ریزش مو کاملا طبیعی است. زنان پس از زایمان و در زمان قاعدگی دچار ریزش مو می‌شوند و تقریبا همه مردان زمانی که به سنین بزرگسالی می‌رسند مقداری از موهای خود را از دست می‌دهند. مردان و زنان مسن دچار میزان متفاوتی از کچلی و ریزش مو می‌شوند که مقدار آن تا حد زیادی توسط عوامل ژنتیکی تعیین می‌شود.
موی سر انسان به صورت مداوم رشد می‌کند. هر فولیکول مویی(واحد تولید مو) فازهای رشدی را پشت سر می‌گذارد که در طی آن مو بلند می‌شود و پس از آن وارد یک دوره استراحت(فاز تلوژن) می‌شود. در طی فاز تلوژن مو ریخته و با موی جدید جایگزین می‌شود. در برخی حیوانات این فرآیند هماهنگ شده است و به همین دلیل است که سگ‌ها در یک زمان مشخص تعداد زیادی از موهای خود را از دست می‌دهند یا به عبارت دیگر پوست اندازی می‌کنند. رشد موی انسانی به صورت هماهنگ نیست به همین دلیل در یک زمان مشخص فولیکول‌های مو در فازهای مختلف چرخه رشدشان قرار دارند. بنابراین طبیعی است که در انسان به صورت مداوم موها ریخته و با موهای جدید جایگزین می‌شوند. یکی از رایج‌ترین علل ریزش مو تلوژن افلوویوم است که می‌تواند به علت بیماری شدید مانند پنومونی یا جراحی عمده ایجاد شود. فشار و استرس بیماری باعث می‌شود که همه فولیکول‌های مو وارد فاز استراحت شوند و رشد مو به صورت موقت متوقف شود. از آنجا که چرخه موی انسان طولانی است و چند ماه طول می‌کشد ریزش مو ممکن است تا چند ماه مشخص نشود و در طول این مدت بیماری که منشا ریزش مو بوده از بین می‌رود. پس این نوع ریزش مو موقتی است.
عواملی که هنگام ابتلا به تیروئید منجر به ریزش مو می شوند
ریزش مو و بیماری تیروئید
هیپوتیروئیدیسم کم کاری تیروئید و هیپرتیروئیدیسم پرکاری شدید و طولانی‌مدت می‌توانند باعث ریزش مو شوند. این نوع ریزش مو به صورت منتشر است و به جای اینکه مناطق مشخصی از سر را شامل شود همه سر را درگیر می‌کند. موها به صورت یکدست کم‌پشت هستند. لازمه رشد مجدد موها معمولا درمان موفقیت‌آمیز اختلال تیروئید است که چندین ماه به طول می‌انجامد. معمولا کم‌کاری یا پرکاری خفیف تیروئید یا مشکلات کوتاه‌مدت در این غده باعث ریزش مو نمی‌شوند.
برخی اشکال هیپوتیروئیدیسم یا هیپرتیروئیدیسم به صورت ناگهانی بروز می‌کنند و در همان اوایل بروز تشخیص داده می‌شوند. در حالیکه در سایر موارد بین تشخیص و شروع بیماری ماه‌ها یا حتی‌سال‌ها فاصله می‌افتد. ریزش مو به علت بیماری تیروئید چند ماه پس از شروع بیماری تیروئید آشکار می‌شود. این فاصله زمانی به دلیل چرخه طولانی رشد مو است. فرد ممکن است برای رفع مشکل تیروئید تحت درمان قرار بگیرد و پس از شروع ریزش مو علت آن را مصرف داروی تیروئید بداند و درمان را قطع کند که این خود باعث تشدید ریزش مو می‌شود.
ریزش مو و درمان ضدتیروئید
داروهای ضد تیروئید مانند کاربیمازول و پروپیل‌تیواوراسیل درموارد نادر می‌توانند باعث ریزش موی منتشر شوند. البته با اطمینان 100 درصدی نمی‌توان گفت که علت نارسایی در عملکرد تیروئید است یا مصرف داروهای ضد تیروئید. بعید است داروهای ضدتیروئیدی علت ریزش مو باشند به همین دلیل در چنین مواردی معمولا داروی مصرفی تغییر داده نمی‌شود. رادیواودین باعث ریزش مو نمی‌شود.
ریزش موی مرتبط با بیماری خودایمن تیروئید
بیشتر افراد مبتلا به هیپوتیروئیدیسیم یا هیپرتیروئیدیسم بیماری تیروئید خودایمنی دارند. اگر فردی بیماری خودایمنی داشته باشد نسبت به سایرین احتمال بیشتری وجود دارد که گرفتار بیماری‌های خودایمنی دیگری نیز شود. طاسی منطقه‌ای یک بیماری خودایمنی است که باعث ریزش مو می‌شود و در افراد مبتلا به بیماری خودایمنی تیروئید بیش از حد معمول دیده می‌شود. بر خلاف انواع ریزش موی منتشر در طاسی منطقه‌ای مناطقی به صورت مجزا و مدور دچار ریزش مو می‌شوند. در بیشتر موارد، این اتفاق به صورت موقتی است و پیشرفت نمی‌کند اما متاسفانه می‌تواند باعث کچلی شود. بیماری‌های خودایمنی نادر دیگری نیز وجود دارند که به دلیل اسکار(برای مثال لوپوس اریتماتوز) که با بیماری‌های خودایمنی تیروئید ارتباط دارد ایجاد می‌شوند. سندروم تخمدان پلی‌کیستیک نیز با بیماری خودایمنی تیروئید ارتباط دارد و ممکن است ریزش موی منتشر یکی از تظاهرات آن باشد. سایر علائم آن قاعدگی نامنظم، چاقی و آکنه هستند.
با ریزش مو و طاسی ناشی از تیروئید چه باید کرد
بیشتر موارد ریزش موی سر و ابرو که به دلیل اختلالات تیروئیدی ایجاد می‌شوند موقتی هستند اما ممکن است چندین ماه طول بکشد تا داروها رشد مجدد موها را تحریک کنند. صبور باشید چراکه زمان رشد مجدد می‌تواند غیرقابل پیش‌بینی باشد و در نظر داشته باشید که موی جدید ممکن است بافت و رنگ متفاوتی نسبت به موی قبلی داشته باشد. چنانچه دچار ریزش مو هستید حتی اگر این وضعیت موقتی باشد آن را بپذیرید و سخت نگیرید. روی کیفیت‌های مثبت زندگی خود تمرکز کنید و در صورت لزوم ظاهر خود را بهبود دهید. برای اینکه درخشش، پرپشتی و سلامت موهای خود را بازگردانید علل ریشه‌ای ایجاد کننده ریزش مو را رفع کنید.
همه تست‌های آزمایشگاهی مربوط به عملکرد غده تیروئید را انجام دهید
اگر شما با مشکل ریزش مو به علت بیماری تیروئید دست و پنجه نرم می‌کنید اولین توصیه اینست که پنل کامل تیروئید شامل تعیین میزان TSH، T4 آزاد، T3 آزاد و T3 معکوس را انجام دهید. حالا شما می‌دانید که در هر کدام از این آزمایشات چه چیزی اندازه‌گیری می‌شود، چرا پزشک همه این موارد را درخواست می‌کند(نه فقط TSH و T4 که بیشتر پزشکان درخواست می‌کنند) و چرا باید به جای محدوده‌های رفرنس طبیعی از محدوده‌های رفرنس بهینه یا اپتیمال استفاده شود. به خاطر داشته باشید که حتی اگر TSH و T4 طبیعی باشد ممکن است فرد دچار اختلال در عملکرد تیروئید و علائم آن شامل ریزش مو باشد. پس در گام اول میزان هر کدام از مواردی را که گفته شد اندازه بگیرید.
اطمینان حاصل کنید که نوع و دز صحیحی از هورمون مکمل تیروئید را مصرف می‌کنید
پس از انجام آزمایش کامل می‌توانید با پزشک خود صحبت کنید تا اطمینان حاصل کنید که نوع و مقدار درستی از هورمون تیروئید مکمل را استفاده می‌کنید. T3 آزاد به عنوان شکل فعال هورمون تیروئید نقش مهمی را در سلامت موها ایفا می‌کند با این وجود رایج‌ترین هورمون تیروئیدی مکمل تجویز شده تنها هورمون T4مانند سینتروئید یا لووکسیل است. تعداد بسیار زیادی از بیماران تیروئیدی در تبدیل T4 به عنوان شکل ذخیره‌ای هورمون به T3 آزاد مشکل دارند و هورمون تیروئید طبیعی خشک‌شده مانند آرمور یا Naturethroid روی آنها بهتر جواب می‌دهد. این داروها حاوی T4 و T3 هستند. داروی دیگری به نام سیتومل نیز مورد استفاده بیماران قرار می‌گیرد که تنها حاوی هورمون تیروئیدی T3 است.
رژیم غذایی خود را مطابق با وضعیت خود تغییر دهید
در افراد مبتلا به مشکلات تیروئید باید رژیم غذایی مناسب رعایت شود باید غذاهای سمی و التهابی از رژیم غذایی حذف و مقادیر فراوان مواد مغذی مورد نیاز برای فعالیت تیروئید به رژیم غذایی افزوده شود. مواد غذایی فاقد گلوتن نیز تاثیر بسزایی روی بیماران مبتلا به بیماری تیروئید دارند. مواد لبنی به دلیل شباهت‌های شیمیایی به گلوتن و همچنین ایجاد پاسخ التهابی در تعداد بسیاری از افراد عامل دیگری در تشدید بیماری تیروئید است. توصیه می‌شود مصرف غذاهای التهاب‌زا مانند ذرت، سویا، تخم‌مرغ، دانه‌ها، آجیل، سبزیجات حاوی سولانین(نایت شید) متوقف شود.
در عوض، فرد باید غذاهای کامل واقعی غنی از مواد مغذی که برای سلامت تیروئید نیاز هستند مانند غذاهای حاوی یودین، سلنیوم، روی، آهن، ویتامین‌های D, B و A مصرف کند. اگر میزان کمی از این مواد در رژیم غذایی شما وجود دارد تیروئید نمی‌تواند به میزان کافی هورمون تولید کند، T4 را به T3 تبدیل کند یا T3 را به داخل سلول‌ها برای اتصال به گیرنده‌های تیروئید هدایت کند که نتیجه آن بروز علائم هیپوتیروئیدیسم مانند ریزش مو است. توصیه می‌شود که از رژیم غذایی پیروی کنید که غنی از سبزیجات، گوشت ارگانیک، سبزیجات برگ سبز، سبزیجات حاوی نشاسته، میوه‌های ارگانیک و چربی‌های سالم باشند.
یک مولتی‌ویتامین با کیفیت بالا مصرف کنید
در حالیکه پیروی از یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی یک گام مهم در حفظ میزان ویتامین‌ها و مواد معدنی در بدن است متاسفانه حقیقت این است که خاک از مواد مغذی تهی شده و غذاها نسبت به گذشته ارزش غذایی کمتری دارند. به همین دلیل است که توصیه می‌شود افراد به صورت روزانه از مولتی‌ویتامین‌های با کیفیت استفاده کنند.
مقدار آهن مصرفی خود را افزایش دهید
اگرچه همه مواد مغذی که در بالا اشاره شد برای سلامت غده تیروئید ضروری هستند اما کمبود آهن یک علت رایج ریزش مو در زنان در سنین باروری است. بیشتر زنانی که در کلینیک تحت درمان قرار می‌گیرند به دلیل عادت ماهیانه کمبود آهن و به خصوص فریتین دارند. فریتین پروتئینی است که آهن را در خود ذخیره می‌کند. مشکل کمبود آهن به خصوص در زنانی که از یک رژیم گیاه‌خواری پیروی می‌کنند شایع است اما می‌توان آن را در افرادی نیز که رژیم غذایی پالئو را در پیش گرفته‌اند مشاهده کرد. اگر زنی در سنین باروری هستید یا میزان آهن خونتان پایین است توصیه می‌شود به صورت روزانه از قرص‌های مکمل آهن استفاده کنید.
کلاژن را به رژیم غذایی خود اضافه کنید
کلاژن پروتئینی است که از آمینواسیدهایی همچون گلوتامین تشکیل شده است. کلاژن به موها استحکام کافی و به پوست خاصیت کشسانی می‌دهد و کمک می‌کند تا سیستم گوارشی سلامت باقی بماند. بدن خود کلاژن تولید می‌کند ولی تولید آن با بالا رفتن سن، بیماری‌های سخت یا استرس کاهش می‌یابد. شما می‌توانید پروتئین کلاژن را هر روز صبح به اسموتی خود اضافه کنید. مصرف آن برای سلامت جسمی هستید عالی است و این به ویژه برای کسانی که از ریزش مو به دلیل مشکلات تیروئید رنج می‌برند می‌تواند بسیار مفید باشد.
میزان اسید معده را چک کنید
شما همان چیزی هستید که می‌خورید! اگر از یک بیماری مزمن مانند نارسایی تیروئید یا یک بیماری خودایمنی رنج می‌برید ممکن است قادر به هضم و جذب همه مواد مغذی ضروری برای عملکرد تیروئید و داشتن موی سالم نباشید. یکی از علل چنین اتفاقی میزان پایین اسید معده است. اسید معده باعث تجزیه مواد غذایی موجود در معده می‌شود.
برخی علائم میزان پایین اسید معده شامل رفلاکس اسید، گاز معده و نفخ به ویژه پس از صرف یک وعده غذایی سنگین غنی از پروتئین است. با انجام یک تست ساده می‌توانید میزان اسید معده را بررسی کنید. قبل از غذا یک کپسول اسید کلریدریک (اسید معده) را همراه آب بخورید و سپس ببینید پس از حدود 30 دقیقه چه احساسی دارید. اگر احساس سوزش دارید میزان اسید کلریدریک خون شما خوب است. اما اگر احساس خاصی ندارید شما احتمالا نیاز به مصرف مکمل اسید کلریدریک دارید.
هورمونهای خود را تنظیم کنید
تعداد زیادی از زنان در در دوره بارداری تیروئید بارداری یا یائسگی تیروئید یائسگی یعنی درست زمانی که تغییرات شدید هورمونی در بدن رخ می‌دهد دچار نارسایی غده تیروئید می‌شوند. اگر سطوح استروژن در بدن به دلیل تغییرات هورمونی یا استرس مزمن خیلی بالا باشد استروژن اضافی باعث افزایش میزان TBG(گلوبولین متصل شونده به تیروئید) می‌شود. TBG پروتئینی است که برای هورمونهای تیروئید این امکان را فراهم می‌کند تا از طریق جریان خون به قسمت‌های مختلف بدن منتقل شوند. زمانی که هورمونهای تیروئید به TBG متصل می‌شوند غیر فعال باقی می‌مانند بنابراین T4 نمی‌تواند در بافت‌ها ذخیره شود یا به T3 آزاد تبدیل شود که نتیجه آن بروز علائم کم‌کاری تیروئید مانند ریزش مو است.
قند خون خود را تنظیم کنید
مصرف مقادیر زیاد کربوهیدرات و عدم مصرف پروتئین‌های باکیفیت و چربی‌های سالم می‌تواند باعث افزایش زیاد قند خون فرد شود. نوسانات شدید در قند خون باعث می‌شود T4 بیشتری به T3 معکوس تبدیل شود. T3 معکوس یک شکل غیرفعال هورمون تیروئید است. این واکنش فرآیندهای متابولیک را کند کرده و می‌تواند باعث افزایش سرعت ریزش موی سر در فرد شود.
برای اجتناب از بروز چنین مشکلاتی، روز خود را با مواد غذایی غنی از پروتئین مانند اسموتی حاوی پروتئین یا غذاهایی مانند گوشت گاو و نیمرو آغاز کنید و در طول روز گوشت ارگانیک و چربی‌های با کیفیت مانند روغن نارگیل و آووکادو مصرف کنید.
از مشکل خستگی غدد آدرنال خود غافل نشوید
احتمالا می‌دانید که غدد آدرنال آدرنالین تولید کرده و فرد را برای مبارزه و فرار آماده می‌کنند اما آیا می‌دانستید که به عنوان بخشی از سیستم اندوکرین این غدد هورمون‌هایی را تولید می‌کنند که فرآیندهای عمده متابولیک بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهند. در واقع هورمونهای تولید شده توسط این غدد مشابه سیستم هورمون تیروئید عمل می‌کنند. این هورمون‌ها به تنظیم فشار خون، تعادل الکترولیت، قند خون، پاسخ ایمنی، هضم و موارد دیگر کمک می‌کنند.
استرس مزمنی که روزانه با آن مواجه هستیم درطولانی مدت باعث فعالیت بیش از حد غدد آدرنال می‌شوند که نتیجه آن خستگی آدرنال است. افزایش ناگهانی و سپس افت هورمونهای استرسی اثرات منفی بسیاری روی تیروئید دارد. مثلا تولید هورمون تیروئید را کند کرده، توانایی فرد را برای تبدیل هورمونهای تیروئید به فرم فعال آنها کاهش می‌دهد و مقاومت به هورمون تیروئید را افزایش می‌دهد که نتیجه ان بروز علائم هیپوتیروئیدیسم یا کم‌کاری تیروئید و متعاقبا ریزش مو است.
از آنچا که استرس بخش اجتناب‌ناپذیر سیک زندگی مدرن است کارهای زیادی وجود دارد که شما می‌توانید برای مدیریت میزان استرس و اثر آن روی سلامت تیروئید خود انجام دهید. این کار می‌توانید پیاده‌روی، مدیتیشن یا گرفتن یک دوش آرامش بخش باشد.
