آیا قد شما پس از بلوغ افزایش پيدا ميكند؟
پاسخ به این سوال منفي است. درست تا زمان بلوغ، همه افراد با سرعت كمي رشد میکنند. سپس، با فرا رسيدن زمان بلوغ، هر نوجوان دارای یک جهش رشد است. زمان این جهش رشد اواخر دوران بلوغ است. بنابراین، در دختران قبل از آغاز اين جهش رشد، سینهها پديدار شده و موهای ناحیه تناسلی رشد ميكنند. پسران قبل از جهش رشد، شاهد افزايش سايز آلت تناسلي خود بوده و موهای ناحیه تناسلی آنها شروع به رشد ميكند. اما، پس از بلوغ، رشد نيز متوقف ميشود.
دکتر منشادی، با توجه به وضعیت فیزیکی و میزان رشد شما، مناسبترین برنامه برای استفاده از دوران حساس بلوغ به منظور رسیدن به بیشترین حد ممکن رشد قدی، به شما ارائه میدهد.
آیا مصرف هورمون رشد باعث افزايش قد ميشود؟
درست است که برخی از نوجوانان به دليل مشکلات خاص پزشکی که مانع از رشد آنها ميشود، نيازمند تزریق هورمون رشد هستند. اما، این امر در مورد معدودي از نوجوانان صادق است و هورمون رشد باید مدت زمان طولانی قبل از دوره جهش رشد به آنها داده شود تا موجب بلندتر شدن قد آنها گردد. ازآنجاييکه پس از بلوغ رشد كاملاً متوقف میشود، یک بار بلوغ انجام شده است، تزريق هورمون رشد به شخص پس از دوره جهش رشد، هيچگونه تأثيري نخواهد داشت.
چهزماني رشد مردان متوقف ميگردد؟
از سن 12 تا 16سالگي، پسران بيشترين ميزان رشد را خواهند داشت. در طول این زمان، آنها ميزان زيادي وزن اضافه ميكنند. پاها، دستها، و بازوهاي آنها شروع به رشد میکنند، که ممکن است درحاليكه آنها سعی میکنند به تغییرات جدید عادت كنند، ظاهري ناهنجار پيدا كنند. در دوران بلوغ، بدن شروع به رشد مو در نواحياي مانند سینه، زیر بغل و صورت ميكند. پوست چربتر میشود، و ممكن است آکنه ايجاد شود. بههمینترتیب، با بمتر شدن صدا، تارهای صوتی شروع به تغییر ميكنند. تا سن 18سالگي، شانهها كاملاً عريض شده و عضلات در سرتاسر بدن مرد جوان توسعه یافتهاند.
اگرچه ميزان بالايي از رشد تا قبل از سن 18 سالگی صورت ميگيرد، در بسیاری از مردان رشد تا سن 21 سالگي ادامه خواهد داشت. در برخی از موارد استثنایی، رشد مردان ممکن است تا سن 25 سالگي نيز ادامه يابد. پس از این مرحله، مرد از لحاظ رشد قدي، در بالاترين درجه قرار دارد.
رشد دختران در چه زماني متوقف ميشود؟
دختران قبل از آغاز قاعدگی حداكثر جهش رشد را خواهند داشت، بهطورکلی اولين دوره قاعدگي خو را در سن 12 سالگي خواهند داشت. هنگامیکه قاعدگي شروع میشود، دختران معمولاً بين 2.5 تا 5 سانتيمتر ديگر افزايش قد پيدا ميكنند، و تا سن 14 تا 15 سالگي به حداكثر رشد قدي خود ميرسند. بااینحال، دختران در طيف بسيار گستردهاي از زمان به جهش رشد مرتبط با بلوغ ميرسند.
بلوغ در بسیاری از دختران در سنین 8 تا 13سالگي آغاز ميشود، و جهش رشد در سنین بین 10 تا 14 سالگي اتفاق ميافتد. در دوران بلوغ، حفظ یک برنامه ورزشی منظم و یک رژیم غذایی متعادل برای دختران بهمنظور اطمینان از رشد مناسب و صحیح از اهمیت برخوردار است.
چه عواملی باعث افزایش رشد قد میشود؟
اگر والدین شما کوتاهقد هستند، متأسفانه باید بگوییم که شما نیز به احتمال زیاد کوتاهقد خواهید بود. بخش قابلتوجهی از رشد شما تحت تأثیر ژنتیک خواهد بود، بهطوریکه قد اعضای خانواده شما خود یک شاخص بارز از قد شما خواهد بود. علاوهبراین، عوامل دیگری مانند سطح استرس، رژیم غذایی سالم و هورمونها نیز میتوانند قد شما را تحتتاثیر قرار دهند. افرادی که در زمان قحطی و جنگ متولد شدهاند، اغلب کوتاه قدتر هستند چراکه آنها فاقد رژیم غذایی سالم و سطح استرس پایین برای رشد قد بودهاند.
آیا وزن من نسبت به قد من متناسب است؟
هرزمان که شما به پزشک مراجعه کنید، او از یک نمودار برای تعیین اینکه آیا وزن شما برای قدتان متناسب است یا خیر، استفاده میکند. بهطورمتوسط، اگر قد شما پنج فوت باشد، شما باید 106 پوند وزن داشته باشید. برای هر اینچ اضافی، شما باید 6 پوند وزن اضافه کنید. برای شخصی که قد او 6 فوت است، وزن مناسب حدود 178 پوند است. عضله نسبت به چربی وزن بیشتری دارد، بنابراین کسی که هیکل بسیار عضلانی دارد، میتواند با وزنی بیش از میزان توصیهشده همچنان در وضعیت بسیار سالمی باشد.
راهنمای افزایش قد پیش از دوران بلوغ
اگرچه رشد قد شما به طورقابلتوجهی تحتتأثیر ژنتیک قرار دارد، انجام برخی از توصیهها میتواند به افزایش رشد قد شما کمک کند. زمانیکه شما هنوز درحال رشد هستید، این توصیهها می تواند به افزایش رشد قد شما تا بیشترین حدممکن کمک میکند.
تغذیه
اولین هدف شما باید خوردن غذا بهاندازه کافی و از نوع مناسب مواد غذایی باشد. کلسیم، روی، ویتامینها و مواد معدنی چیزهایی هستند که بدن شما برای تولید هورمون رشد و درواقع رشد به آنها نیاز دارد. کلسیم و روی بهویژه برای رشد استخوانها و عضلات شما مهم هستند. برای اطمینان از اینکه شما مواد مغذی کافی برای رشد خود دریافت میکنید، از خوردن مقدار زیادی از میوهها و سبزیجات مطمئن شوید. میوهها و سبزیجات بهطورطبیعی سرشار از ویتامینها و مواد مغذی هستند، بهطوریکه آنها یک راه عالی برای اطمینان از رشد قد شما هستند.
درباره وضعیت بدن خود فکر کنید.
وضعیت بدن شما شاید به رشد قدتان کمک نکند، اما حتماً شما را بلندقدتر جلوه خواهد داد. علاوهبراین، وضعیت بدن نامناسب میتواند باعث انحنای دائم ستون فقرات شما شود که بهخودیخود باعث میشود که قد شما کوتاهتر به نظر برسد. هر زمانیکه درحال نشستن و یا راه رفتن هستید، مطمئن شوید که شانههای خود را به سمت عقب نگه داشته اید و ستون فقرات شما راست است. اگر درحال راه رفتن هستید، سعی کنید باسن خود را محکم گرفته و چانه خود را به سمت بالا نگه دارید.
از ماساژ استفاده کنید.
بهگفته برخی از پزشکان، بهوسیله ماساژ میتوان رشد قد را اندکی بازیابی کرد. این امر به احتمال زیاد ناشی از عملکرد ماساژ در بدن است. با از بین رفتن انحنای بدن توسط ماساژ، ستون فقرات شما کشیدهتر شده و درنتیجه بلندقدتر به نظر میرسید.
تمرینات کششی را صبح و عصر انجام دهید.
کشش یکی از بهترین ورزش های افزایش قد است که به تحریک هورمون رشد کمک میکند. علاوهبراین، بدن شما درطول روز تمایل به (اندکی) افت و جمعشدگی دارد. این امر ناشی از نیروی جاذبه است، اما خوشبختانه شما میتوانید با این تأثیر کاملاَ مقابله کنید. شما صبحها در بلندترین حالت قد خود قرار دارید، بنابراین کشش در این زمان برای رسیدن به بلندترین قد به شما کمک خواهد کرد. کشش در شب نیز به استراحت بدن شما کمک خواهد کرد و با نیروی جاذبه مقابله میکند.
یک استراحت شبانه کامل داشته باشید.
باور قدیمی درمورد داشتن هشت ساعت خواب در هر شب کاملاً نادرست است. هر فرد نیاز به میزان متفاوتی از خواب دارد و نوجوانان اغلب به نه یا ده ساعت خواب بهجای فقط هشت ساعت نیاز دارند. درهرصورت، شما باید مطمئن شوید که از میزان کافی خواب در شب برخوردار هستید. زمانیکه شما خواب هستید، بدن شما هورمون رشد انسانی (HGH) را ترشح میکند. این هورمون برای رشد بدن شما لازم است- بهعلاوه، رشد شما در واقع در زمان خوابیدن بیشتر است.
زمانی را به ورزش اختصاص دهید.
ورزش یک راه عالی برای افزایش قد درزمانی است که شما هنوز یک نوجوان هستید. ورزش علاوه بر تأثیر بر سلامت شما، میزان هورمون رشد در بدن شما را نیز افزایش میدهد.