بیماری‌ها و اختلالات بیضه‌ها

بیضه در مردان تستوسترون تشرح می‌کند، که در زمان بلوغ، باعث رشد آلت تناسلی مرد شده و موهای بدن و صورت را او افزایش می‌دهد و در سن مشخصی نیز صدای جنس مذکر را کلفت‌تر می‌کند. وظایف دیگر تستوسترون عبارتند از:

• حفظ میل جنسی
• بالابردن تولید اسپرم
• حفظ سطح سلامت ماهیچه و جرم استخوان

مشکلات و بیماری‌های بیضه

بخش مهمی از سیستم تناسلی مردان، بیضه‌های بیضی شکلی هستند که مسئول تولید اسپرم و مسئول تولید مقدار زیادی از هورومن‌های مردانه تستوسترون می‌باشند.

بیضه‌ها در داخل کیسه بیضه و خارج از بدن آویزان هستند زیرا تولید اسپرم نیاز به دمایی پایین‌تر از دمای درون بدن دارد. قرارگیری بیضه‌ها خارج از بدن، آن‌ها را آسیب‌پذیرترمی‌سازد، اما همین امر باعث می‌شود مردان برآمدگی‌ها  و توده‌ها را در بیضه‌هایشان راحت‌تر تشخیص دهند.

به مردان توصیه می‌شود در صورتی که درد مداوم یا شدید بیضه‌ دارند ویا متوجه برآمدگی یا تغییر در بیضه‌هایشان شده‌اند، فوراً به پزشک مراجعه کنند.

شایع‌ترین مشکلات بیضه‌ها عبارتند از:

• سرطان بیضه
• عدم نزول بیضه
• وجود برآمدگی‌ها در کیسه بیضه (از جمله ورم بیضه ها، واريكوسل (بزرگ‌شدگی سیاه‌رگ نزدیک‌ کیسه بیضه) و کیست‌های اپيديديم)
• التهاب و عفونت (از جمله اپیدیدیمیت (التهاب مجاری اپیدیدیم در دستگاه تناسلی مردانه)، التهاب بیضه و گوشك)
• پيچ‌خوردگى بیضه‌ها

سرطان بیضه

سرطان بیضه چیست؟

سرطان بیضه با رشد غیر طبیعی یا تومور در بیضه‌ها شروع می‌شود. سرطان معمولاً به شکل توده‌ای بدون درد در بیضه‌ها ظاهر می‌شود. اگر بیمار به‌محض دیدن یک توده، تورم یا احساس درد در بیضه‌ها به دکتر مراجعه کند، سرطان به صورت موضعی باقی می‌ماند (یعنی درون بیضه‌ها باقی ماندن). اما، اگر درمان نشود، معمولا از طریق خون یا دستگاه لنفاوى به دیگر اعضای بدن نیز سرایت می‌کند. سرطان بیضه از نسبت درمانی بسیار بالا و خوبی برخوردار است.(حدود نودوپنج درصد)

میزان شیوع سرطان بیضه چقدر است؟

سرطان بیضه خیلی شایع نیست، هرساله برای حدود هفتصد مرد در استرالیا تشخیص بیماری سرطان بیضه داده می‌شود؛ هرچند، در مردان هجده تا سی‌ونه سال دومین شکل شایع از سرطان مردان است.

عوامل خطر برای سرطان بیضه چیست؟

مردان جوان( حدود بیست تا چهل سال) بیشترین افراد در معرض ابتلا به سرطان بیضه هستند.

به دلیل میزان بالاتر خطر سرطان بیضه در مردانی که سابقه عدم نزول بیضه داشته‌اند، باید خانواده ها جزئیات سابقه‌ی پزشکی خود را  با پسران در همان اوایل نوجوانی درمیان بگذارند تا آن‌ها هوشیار بوده و  بیضه‌هایشان را بطورمنظم معاینه کنند.

برای پیشگیری از سرطان بیضه چه کاری می‌توان انجام داد؟

چون عوامل سرطان بیضه تا حدود زیادی ناشناخته هستند، بنابراین هیچ راه شناخته‌شده‌ای برای پیشگیری از وقوع آن وجود ندارد.

هیچ مدرکی در دست نیست تا آسیب یا فشارهای ورزشی، سبک زندگی (مانند مصرف دخانیات یا رژیم غذایی)، یا فعالیت‌های جنسی را با سرطان بیضه مرتبط سازد. هرچند، گاهی ممکن است آسیب‌دیدگی ناحیه کشاله ران در مردان آنان را وادارد به بررسی و توجه به مشکل  بیضه‌هایشان کند که البته این کار نیاز به بررسی بیشتر توسط پزشک دارد.

علائم سرطان بیضه چیست؟

وجود یک توده سفت در هریک از بیضه‌ها معمولاً نشانه‌ی سرطان بیضه است. این توده معمولاً بدون درد است اما تقریباً در هر یک نفر از ده نفر همراه با درد یا حساس به لمس است. در برخی از مردان، درد دائمی کمر، سرفه یا تنگی نفس و حساسیت به لمس یا بزرگی نوک سینه ها، می‌تواند نشانه‌ی پخش شدن سرطان در بدن شخص باشد. هر مردی که هریک از این علائم را داشته باشد بایستی فوراً به پزشک مراجعه کند؛ هرچند ممکن است این علائم دلایل دیگری داشته باشند.

عدم نزول بیضه‌ها

عدم نزول بیضه‌ها چیست؟

در جنین پسر بیضه‌ها درون شکم فرو رفته و سپس قبل از تولد یا درست بعد از آن به طرف پایین به داخل کیسه بیضه حرکت (نزول) می‌کنند. عدم نزول بیضه هنگامی رخ می‌دهد که یکی ازبیضه‌ها یا هردوی آن‌ها در هنگام تولد به داخل کیسه بیضه نزول نمی‌کنند،  یا در شکم باقی می‌مانند یا تنها بخشی از مسیر رو به پایین به درون کیسه بیضه را طی می‌کنند.

در بسیاری از پسران، بیضه‌ی نزول نکرده، در هنگام تولد و تا پیش از سه ماهگی به خودی خود به درون کیسه بیضه حرکت می‌کند. اگر بیضه تا شش ماهگی در کیسه بیضه نیفتد، دیگر بعید است که به خودی خود به درون کیسه نزول کند و چنین موردی نیاز به معالجه خواهد داشت.

دلیل عدم نزول بیضه چیست؟

عدم نزول بیضه می تواند یک طرفه (یک بیضه) یا دو طرفه (هر دو بیضه) باشد و این مشکل اغلب در نوزادان دارای مشکلات هورمونی یافت می‌شود.  نوزادان متولد شده با سندرم کلاین فلتر(Klinefelter’s syndrome)، اسپینابیفیدا(spina bifida)  و سندرم داون (Down syndrome) بیشتراحتمال دارد که به عدم نزول بیضه دچار گردند. هرچند، در بسیاری نوزادان، دلیل عدم نزول بیضه‌ ناشناخته است، ولی احتمال می‌رود پایین بودن سطح آندروژن (هورمون‌هاى جنسى مردانه) در طول مدت دوره پیش از تولد، علت شایع آن باشد.

عدم نزول بیضه‌ها چقدر رایج است؟

حدوداً از هر بیست پسر یکی با عدم نزول بیضه‌ها به دنیا می‌آید. این تعداد در شش ماهگی به یک پسر از هر پنجاه پسر تقلیل می‌یابد زیرا در طول این مدت، اغلب بدون هیچ درمانی بیضه‌ها به درون کیسه بیضه نزول می‌کنند.

برآمدگی  و التهاب بیضه

بسیاری از برآمدگی‌هایی که در کیسه بیضه به‌وجود می‌آیند، سرطان نیستند. کیست‌های پر از مایع (مانند آب بیضه وکیست‌های اپيديديم) به‌ویژه در مردان مسن‌تر، بسیار شایع هستند. واریکوسل (واریس سياهرگ‌هاى درون کیسه بیضه) نیز از موارد شایع می‌باشد. واریکوسل یک نوع اختلال است که در رگ‌های خارج شده از بیضه ایجاد شده و باعث گشاد یا پهن شدن این رگ‌ها به خاطر مشکلات مربوط به دریچه‌های کنترل کننده جریان خون از بیضه‌ها به بدن می‌شود. این احتمال وجود دارد که  علائم واریکوسل در شما مشخص نباشد. اما علائم شایعی که ممکن است مشاهده کنید، عبارتند از: یک برآمدگی در یکی از بیضه‌ها، ورم کیسه بیضه، بزرگ شدن یا پیچ خوردن محسوس سیاهرگ‌ها در کیسه بیضه که غالباً ظاهری شبیه به یک کیسه پُر از کرم پیدا می‌کند، احساس یک درد مبهم و مکرر در ناحیه بیضه. امروزه امکان درمان این مشکل از طریق عمل واریکوسل وجود دارد.

همه توده‌های بیضه باید توسط پزشک معاینه شوند تا از سرطانی نبودن آن‌ها اطمینان حاصل شود.

التهاب بیضه‌ها

اُرکیتیز (Orchitis) یا التهاب بیضه، التهاب یک یا هردو بیضه‌ی مردان است که معمولاً دلیل آن عفونت است. اُرکیتیز می‌تواند نتیجه‌ی پخش شدن باکتری از طریق خون از دیگر جا‌های بدن باشد و همچنین می‌تواند به دلیل پیشرفت اپیدیدیمیت باشد. اپیدیدیمیت عفونت لوله ای است که منی را به خارج از بیضه ها هدایت می‌کند.

پیچ خوردگی بیضه

عمده‌ترین دلیل اورژانس اورولوژی مربوط به دستگاه ادراری و تناسلی است که دردی است شدید که به آن پیچ خوردگی بیضه می‌گویند.

مردان دو بیضه دارند که درون کیسه بیضه قرارگرفته‌اند. طنابی که به عنوان‌ طناب اسپرماتیک شناخته می‌شود خون را به بیضه ها می‌رساند. هنگامیکه مردی دچار پیچ‌خوردگی بیضه‌ها می‌شود، در واقع این طناب پیچ می‌خورد. در نتیجه، جریان خون تحت تأثیر واقع شده و بافت‌های درون بیضه می‌میرند. این بیماری شایع نیست و تنها یک نفر از میان چهارهزار مرد جوان به آن مبتلا می‌شود. پیچ‌خوردگی در نوجوانان پسر بیشترین شیوع دارد. هرچند، مردان مسن‌تر و کودکان مذکر نیز ممکن است به آن مبتلا شوند.