اکثر مردان، در طول آمیزش جنسی بعد از چند دقیقه حرکت دادن آلت با فشار، انزال میکنند. اما، انزال در مردان مبتلا به دیر انزالی، بعد از 30 دقیقه یا بیشتر رخ میدهد. معمولاً دیر انزالی تا زمانی که باعث مشکل در رابطه زناشویی، از بین بردن لذت جنسی یا ایجاد دغدغه در مورد عملکرد جنسی نشود، عارضه به حساب نمیآید. دیر انزالی دارای دو نوع مادامالعمر (که از زمان بلوغ جنسی رخ میدهد) یا اکتسابی (که بعد از یک دوره عملکرد جنسی طبیعی رخ میدهد) است. همچنین، این عارضه از جنبه دیگری به دو نوع عمومی و موقعیتی تقسیم میشود. در نظر گرفتن این موضوع در هنگام درمان اهمیت دارد، چون با کمک آن میتوان مؤثرترین گزینه درمانی را تعیین کرد.
علتها و دلایل
علل دیر انزالی
دلیل این مشکل میتواند جسمی یا روانی باشد، اما به هر حال دیر انزالی به خودی خود یک بیماری نیست. بعضی از علل جسمی که باعث تأخیر در انزال و کاهش سطح تحریک جنسی میشوند عبارتند از:
الف-علل عصبی
- تومورها یا آسیبدیدگیهای مغز استخوان
- اسکلروز چندگانه
- بیماری پارکینسون
- نوروپاتی
ب-علل متابولیک و مربوط به سیستم اندوکرین
- کمکاری تیروئید
- دیابت
ج- علل مربوط به جراحی
- جراحی ناحیه شکم
- جراحی لگن
- جراحی ناحیه عجان
د – داروها
- مسدود کنندههای آلفا
- داروهای آدرنرژیک
- داروهای ضدافسردگی سروتونرژیک و تریسیکلیک
- الکل
- متوکلوپرامید
- کانابینوئیدها
- مواد مخدر
دیر انزالی، یک از عوارض اصلی داروهای ضدافسردگی سروتونرژیک و تریسیکلیک است.
عدم انزال
در اینجا باید بین موارد زیر تفاوت قائل شویم:
الف- یک تصویر بالینی کامل، که در آن هیچگونه ارگاسم یا انزالی وجود ندارد؛
ب- عارضههایی که در آنها ارگاسم وجود دارد اما انزالی وجود ندارد؛
ج- موقعیتهایی که در آنها انزال بدون ارگاسم وجود دارد.
در موقعیتهایی مانند آنچه در مورد الف گفته شد، دلایل جسمانی عارضه مشابه دلایل مطرح شده برای دیر انزالی هستند. در اینجا، بیمار از لحاظ روانی معمولاً یک انسان وسواس بوده که نیاز دارد همه چیز را کنترل کند و این بر تمایلات جنسی او نیز تأثیر میگذارد.
در دسته ب، مواردی هستند که در آنها ارگاسم وجود دارد اما هیچگونه اسپرمی خارج نمیشود زیرا اسپرم به طرف مثانه هدایت میشود. دلایل این امر عبارتند از:
الف- جراحی
- نتایج عمل پروستاتکتومی
- سمپاتکتومی شکمی
- جراحی آئورت شکمی
- لنفادنکتومی خلف صفاقی
ب- دیابت شیرین
ج- داروها
- تیوریدازین
البته، وقتی که هیچ اسپرماتوزونی در تست ادرار یافت نشود، مشکل بیمار دیر انزالی خواهد بود که میتواند به دلایل زیر اتفاق بیفتد:
الف- علل مربوط به جراحی
- تخریب مسیرهای سمپاتیک شکمی
- مسدود شدن واز دفرانها در ستیغ پروستات به دلیل آسیب ناشی از ضربه یا التهاب بعد از جراحی
ب- علل مربوط به سیستم اندوکرین
- هیپوگنادیسم اولیه و ثانویه (انزال به خاطر کمبود تستوسترون کاهش مییابد).
ج- داروها
- مسدود کنندههای آلفا
- داروهای آدرنرژیک
در دسته ج، رفلکس طبیعی سیستم انزال با ارگاسم همراه نیست.
علائم دیر انزالی
دیر انزالی به حالتی گفته میشود که یک مرد برای رسیدن به ارگاسم و انزال به بیش از 30 دقیقه تحریک جنسی نیاز داشته باشد. انزال، به هنگام خروج مایع منی از آلت گفته میشود. برخی مردان تنها میتوانند با تحریک دستی یا دهانی انزال کنند. برخی مردان اصلاً نمیتوانند انزال کنند.
مشکل دیر انزالی مادامالعمر با مشکلی دیر انزالی که بعدها در زندگی بروز میکنند بسیار تفاوت دارد. مشکل برخی مردان عمومی است، یعنی در تمامی موقعیتهای جنسی دیر انزالی دارند. اما، برای بعضی دیگر از مردان، تنها با برخی از شرکای جنسی یا در شرایط خاصی اتفاق میافتد. به این حالت، دیر انزالی موقعیتی گفته میشود.
در موارد نادری، دیر انزالی میتواند نشانه بدتر شدن یک مشکل پزشکی مانند بیماریهای قلبی یا دیابت باشد.
عوارض دیر انزالی
دیر انزالی میتواند عزت نفس شخص را دچار مشکل کند. همچنین، میتواند باعث احساس بیکفایتی، شکست و بدبینی شود.
سایر عوارض آن نیز عبارتند از:
- کاهش لذت جنسی
- اضطراب برای آمیزش جنسی
- ناتوانی از بارداری، یا ناباروری مردانه
- کاهش میل جنسی
- استرس و اضطراب
دیر انزالی میتواند باعث ایجاد اختلافاتی در روابط نیز بشود، که اغلب دلیل آنها سوءبرداشتهای هر دو طرف است. برای مثال، ممکن است شریک جنسیِ مرد احساس کند که برای او جذاب نیست. همچنین ممکن است مرد از اینکه میخواهد به انزال برسد اما به خاطر مشکل فیزیکی یا روانی قادر به این کار نیست، احساس خجالت یا سرخوردگی کند. درمان یا مشاوره به رفع این مشکلات کمک میکند. همچنین، اغلب میتوان با ایجاد یک ارتباط باز و صادقانه به درک متقابل رسید.
تشخیص دیر انزالی
برای رسیدن به یک تشخیص اولیه، انجام یک معاینه فیزیکی و کسب شرحی از علائم بیمار ضروری است. اگر احتمال داده شود که یک مشکل پزشکی مزمن وجود دارد، به انجام آزمایشهای بیشتری از جمله آزمایشهای خون و ادرار نیاز خواهد بود.
این آزمایشها برای بررسی وجود عفونت، عدم تعادل هورمونی و غیره انجام میشوند. آزمایش واکنش آلت تناسلی به ویبراتور هم نشان میدهد که مشکل فیزیکی است یا روانی.
درمان
دکتر منشادی با دریافت تاریخچه پزشکی شما و انجام یک معاینه فیزیکی، علت دیر انزالی شما را تعیین کند. از طریق تحریک آلت جنسی میتوان تعیین کرد که شما مشکل فیزیکی (که اغلب مشکل سیستم عصبی یا عصبشناختی است) دارید یا خیر. انجام یک معاینه عصبی، وجود سایر مشکلات عصبی که در دیر انزالی نقش دارند را آشکار میکند. برنامه درمانی شما بر اساس دلیل عارضه شما تهیه خواهد شد. گاهی اوقات، مشاوره به بهبود این عارضه کمک میکند. اگر دکتر منشادی تشخیص دهد که به داروی زود انزالی نیاز است، گزینههای دارویی دیگری را به شما توصیه خواهد کرد.
درمان دیر انزالی به علت آن بستگی دارد. گاهی اوقات مشکل مردانی که دچار آسیبهای عصبی هستند با کمک ویبراتورهای درمانی که جهت بازیابی سرعت انتقال عصبی روی نوک آلتشان نصب میشوند بهبود مییابد. برخی زوجها با استفاده از ویبراتور در فعالیتهای جنسیشان، به رسیدن مرد به اوج لذت جنسی در طول آمیزش کمک میکنند.
برای مردان مشکوک به عدم تعادل هورمونی، به انجام برخی تستهای آزمایشگاهی، خصوصاً تستهای مربوط به بررسی سطح تستوسترون و پرولاکتین، نیاز است تا مشخص شود که این عدم تعادل واقعاً وجود دارد یا خیر. تستوسترون درمانی باعث افزایش جریان خون به آلت تناسلی، نعوظ بیشتر آن و حساستر شدن اعصاب کمک میکند. گاهی اوقات بالا بودن سطح پرولاکتین در مردان ناشی از وجود یک تومور غیرسرطانی در غده هیپوفیز است که باعث آزادسازی بیش از حد پرولاکتین و جلوگیری از انزال میشود. درمان دارویی یا جراحی برای کاهش سطح پرولاکتین، رسیدن به اوج لذت جنسی را برای بیمار آسانتر میسازد. مردانی که دچار اختلال نعوظ هستند، میتوانند از داروهای خوراکی ناتوانی جنسی ( قرص تاخیری ) مانند سیلدنافیل یا تادالافیل برای افزایش حساسیت و نعوظ آلت تناسلیشان استفاده کنند.
اگر مردی به خاطر استفاده از داروهای ضدافسردگی دچار دیر انزالی یا عدم انزال شده باشد، باید با روانپزشک یا پزشکی که آنها را تجویز کرده برای استفاده از درمانهای جایگزین صحبت کند. برخی داروهای ضدافسردگی وجود دارند که روی انزال تأثیر منفی نداشته اما با این حال در درمان افسردگی مؤثرند. هدف اصلی درمانهای روانشناسی مورد استفاده برای دیر انزالی، بررسی دلایل ناتوانی بیماران در رسیدن به اوج لذت جنسی است.
یک متخصص درمان جنسی به خوبی میتواند این مسائل را بررسی کرده و یک برنامه درمانی مناسب برای بیمار طراحی کند.