آیا شما همه نوع رژیم غذایی سالم را امتحان کردهاید و تمرینات ورزشی خود را روزمره و به طور جدی دنبال نمودهاید؟ آیا شما تمام تلاش خود را برای از دست دادن وزن اضافی که سرسخت و سمج است، قرار دادهاید و هنوز هم نتیجۀ مورد نظر را به دست نیاوردهاید؟
افزایش تعداد افراد دارای اضافه وزن، یک نگرانی عمده در سطح جهان است. اما دادههای حداقلی ارائه شده است که ارتباط بین تغییرات دیده شده در عملکرد غده تیروئید در جمعیت عمومی و وزن بدن را نشان میدهد.کم کاری و پرکاری تیروئید مشکلی است که ممکن است برای برخی افراد بروز کند که با عوارضی همراه است. کاهش وزن و افزایش وزن از عوارض پرکاری تیروئید و کم کاری آن است.
ارتباط تیروئید و وزن بدن
تیروئید عملکردهای مهم بدنی را میسر میسازد. از آنجا که تیروئید باعث تحریک تولید انرژی سلولی میگردد، زمانی که سطح هورمون تیروئید کمتر از حد مطلوب است، تولید تمام هورمونهای دیگر به طور منفی تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.
ارتباط بین هورمونهای تیروئید در سرم خون و شاخص تودۀ بدن (BMI) یا چاقی در یک مطالعۀ جمعیتی مقطعی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داده است که عملکرد تیروئید (حتی در محدودۀ طبیعی) میتواند یکی از چندین عاملی باشد که در تعیین وزن بدن، دخالت میکنند. حتی افزایش مختصری در سطح TSH سرم با افزایش بروز چاقی ارتباط دارد. در نتیجه، سطوح کمتر از حد مطلوب «طبیعی» تیروئید میتوانند منجر به افزایش وزن، علت چاقی هورمونی و عدم توانایی در از دست دادن وزن شوند و بهینهسازی تیروئید میتواند برای نگهداری وزن در حد طبیعی، سودمند و احتمالا ضروری باشد.
علل پنهان کمکاری تیروئید، متعدد هستند. اما یکی از آن‌ها که عمدتاً نادیده گرفته میشود این است که: مطالعات نشان میدهد که اگر شما رژیم غذایی مزمن داشته باشید یا بیش از حد ورزش کنید، بدن شما ممکن است با مهار سطوح هورمونهای تیروئید، متابولیسم بدنتان را کاهش دهد. رژیم غذایی مزمن به معنای انتخاب رژیم غذایی اشتباه برای سوخت و ساز بدن شما است، یعنی تکرار مداوم و محروم کردن بدن از بسیاری از مواد مغذی که در واقع برای سالم ماندن مورد نیاز هستند. همانند رژیم غذایی، ورزش بیش از حد به معنی مجبور ساختن بدنتان به روندهای ورزشی شدید است، که برای شرایط سلامتی موجود شما مناسب نیست و این فشار بر بدن شما حتی منجر به عدم تعادل میشود. به عبارت ساده، «یک سایز برای همه مناسب نیست».
بدن به صورت طبیعی یک هورمون تیروئید غیر فعال به نام T4 تولید میکند، که سپس به T3 تبدیل میشود. T3مادۀ فعالی است که مسئول متابولیسم بدن شما میباشد. هنگامی که سطح آن پایین یا کمتر از حد مطلوب است، سوخت و ساز بدن شما کم میشود. هنگامی که میزان هورمون بالا است، سوخت و ساز بدن شما بالا میرود.
انسانها به عنوان یک گونه بسیار موفق هستند زیرا ما میتوانیم انرژی (چربی) را به طور مؤثر ذخیره کنیم و برای ذخیرۀ این انرژی، راههای متعددی داریم. بنابراین، پزشکان برای موفقیت طولانی مدت، باید به عوامل سوخت و ساز بدن و غدد درونریز که منجر به افزایش وزن میشوند، توجه کنند و چنین فرض نکنند که تنها اراده به کمتر غذا خوردن و بیشتر ورزش کردن کافی است.
کاهش میزان متابولیسم پایه یک یافتۀ ثابت در کسانی است که رژیم غذایی مزمن دارند، در بسیاری از این افراد میزان سوخت و ساز بدن 20 تا 40 درصد کمتر از حد مورد انتظار برای BMI آن‌ها است. با چنین سوخت و ساز کاهش یافتهای، شما باید 500 تا 1000 کالری در روز کمتر غذا بخورید یا اینکه مقدار زیادی کالری بسوزانید تا فقط در همین وضعیت بمانید و افزایش وزن نداشته باشید. در حالی که رژیم غذایی و ورزش از اجزای مهم در کاهش وزن موفق هستند، آن‌ها قطعاً در دستیابی به موفقیت در دراز مدت، اگر ناهنجاریهای متابولیک ایجاد نشود، موفق نخواهند بود.
تیروئید در زنان
تعداد زنانی که از کم کاری تیروئید رنج می‌برند بیشتر از مردان است و تعداد زنانی که درگیر مشکلات تیروئید هستند و همراه با آن افزایش وزن دارند بسیار بیشتر از مردان میباشد. اکثر مشکلات تیروئید در خود غده رخ میدهند و اغلب خود را تا زمانی که یک الگوی وسیعتر از عدم تعادل هورمونی ایجاد نشود، آشکار نمیکنند. به همین دلیل است که مشکلات تیروئید، یائسگی و افزایش وزن اغلب با هم ظاهر میشوند.
چرا زنان به این میزان دچار کم کاری تیروئید و افزایش وزن میشوند؟ دلایل متعددی وجود دارند، اما در درجۀ اول موارد زیر هستند:
- زنان بیشتر زندگی خود را صرف رژیم غذایی، معمولاً در یک سیکل یا چرخۀ یو- یویی به صورت جشن گرفتن و پس از آن روزه گرفتن (زیاد خوردن و اصلاً نخوردن) میکنند. این کار سوخت و ساز بدن شما را ضعیف میکند و میزان متابولیسم بدن شما را که یک عامل ترکیبی برای تیروئید است، به خصوص در زمان یائسگی، کاهش میدهد.
- زنان تمایل دارند که استرس را در درون خود بریزند، که عملکرد غده فوق کلیوی، مغز و تیروئید را تحت تأثیر قرارمیدهد و منجر به افزایش میل شدید به شیرینیجات و کربوهیدراتهای ساده برای تأمین انرژی فوری و احساس وضعیت هورمونی مطلوب، میشود.
- زنان نوسانات هورمونی ماهانه را که بیوشیمی آن‌ها را تحت تأثیر قرار میدهد، تجربه میکنند.
شما در مورد کم کاری تیروئید و افزایش وزن چه کاری می‌توانید انجام دهید؟
اولین کاری که باید انجام دهید این است که اگر شما در حال تجربۀ یک افزایش وزن مقاوم هستید، با پزشک صحبت کنید. او ممکن است برای شما یک آزمون تیروئید یا اندازه گیری TSH (هورمون محرک تیروئید) تجویز کند.
نکات کاهش وزن برای کمکاری تیروئید
رعایت رژیم غذایی کم کاری تیروئید، کنترل اندازۀ وعدۀ غذایی و ورزش منظم- این‌ها اجزای کلیدی برای از دست دادن وزن است. اما اگر شما کم کاری تیروئید دارید، فعالیت کم غدۀ تیروئید نیز در آن نقش دارد.
1- مصرف غذای بدون گلوتن را در نظر داشته باشید.
مصرف غذای فاقد گلوتن میتواند به افراد مبتلا به کم کاری تیروئید در کاهش وزن کمک کند. گلوتن به میزان بالایی گواتروژن است، که با جذب ید تداخل کرده و عملکرد تیروئید را مهار میکند. ارتباط بین عدم تحمل گلوتن و اختلالات تیروئید، مدت طولانی است که گفته شده است، اما این در زمانی است که افراد با کم کاری تیروئید، گلوتن را از رژیم غذایی خود حذف کنند.
2- حذف کربوهیدراتها و قندهای ساده.
یک رژیم غذایی با کربوهیدرات متوسط تا پایین که بر روی کربوهیدراتهای کمپلکس تمرکز دارد (سبزیجات نشاستهای و حبوبات) و از قندهای ساده پرهیز میکند (که در آب نبات و نوشابه وجود دارد)، توصیه میشود.
3- غذاهای ضد التهاب بیشتر بخورید.
غذاهای ضد التهاب میتوانند در آرامتر شدن تیر کشیدن مفصلها و دردها و افسردگی کمک کنند، همۀ آن مشکلاتی است که میتوانند ناشی از کم کاری تیروئید باشند و غذاهای ضد التهاب میتوانند در کمک به تسکین سیستم ایمنی بدن نقش داشته باشند، که اغلب در در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید در حال فعالیت بیش از حد (اوردرایو) است.
4- داشتن وعدههای غذایی کوچک و پی در پی.
کم کاری تیروئید عملکرد دستگاه گوارش را کند میکند. خوردن وعدههای غذایی کوچکتر و مکرر حاوی مواد غذایی پر نیاز- پروتئینهای با کیفیت، کربوهیدراتهای کمپلکس و چربیهای سالم- قند خون را متعادل نگه میدارد و به جلوگیری از کم و زیاد کردن وعدههای غذایی بزرگ و فرآوری شده کمک میکند.
5- برنامۀ غذایی روزانه داشته باشید.
کالری مصرفی روزانۀ شما میتواند به سرعت موشک بالا رود مگر اینکه شما هر چیزی که میخورید و مینوشید ثبت کنید. این کار همچنین میتواند در اطمینان از اینکه شما در حال خوردن یک رژیم غذایی متعادل هستید، کمک کند.
6- بدن خود را باتحرک نگه دارید.
ورزش، مکمل مهمی در یک رژیم غذایی سالم به منظور کمک به سوزاندن کالری است. اگر یک فرد به طور وحشتناکی خسته است، ورزش بیشتر میتواند کمکاری تیروئید را سرکوب کند. اگر فردی به درستی کمکاری تیروئید خود را مدیریت کند و دارای انرژی باشد، به ورزش تشویق میشود.
7- داروهای تیروئید را طبق دستور مصرف کنید.
هورمون تیروئید باید اولین چیزی باشد که صبح با معدۀ خالی با مقدار زیادی آب خورده میشود. آن را همراه با داروهای دیگر مصرف نکنید و حداقل 30 تا 60 دقیقه تا خوردن صبحانه صبر کنید. اگر سطح هورمونهای تیروئید شما هنوز به جایی که باید باشد نرسیده است، زمانی که داروی خود را به درستی مصرف کنید میتواند توانایی شما را در از دست دادن وزن، تحت تأثیر قرار دهد.
